Oliyvao rtamaxsus ta’lim vazirlich karimjon Rahimqulov

20. Hakamlik qilish
Har bir o‘yin obyektiv va odilona hakamlikni talab qiladi. 
Agar belgilangan qoidalaming bajarilishini diqqat bilan jiddiy 
kuzatilmasa, o‘yin o £zining ta’lim-tarbiyaviy qiymatini yo‘qotadi. 
Hakamlikni ko‘pincha o‘yin rahbarining o‘zi bajaradi. Ammo bu 
ishni o‘yinchilardan birortasi (bolalaming o‘zlari saylagan yoki 
o'qituvchi tayinlagan o'quvchi) bajargani ma’qulroq. Bu tadbir 
bolalarda tashkilotchilik malakalarini tarbiyalashda yordam beradi. 
Agarda o ‘yinda bolalardan birortasi hakamlik qilsa, rahbar o‘zining 
fikr-mulohazalarini o‘yinchilarga hakamlik vazifasi ni bajarayotgan 
o‘quvchi orqali aytadi.
Rahbar-hakam o‘yinning borishini diqqat bilan kuzatishi va 
imkoni boricha har bir o‘yinchini nazorat qilib turishi lozim. Faqat 
shundagina o ‘yinning natijasiga obyektiv baho berish mumkin. 
Shuni unutmaslik kerakki, holis hakamlik qilmagan hakamga 
o‘yinchilar ishonmay, u bilan hisoblashmay qo‘yadilar. Bunday 
hakamning obro‘si qolmaydi.
Rahbar-hakam komandalaming kuchi va ulardagi o‘yinchilar- 
ning soni teng bo‘lishini, shuningdek, ishtirokchilar uchun bir xil 
sharoit yaratilishini, ya’ni ular o‘ynaladigan joy, asbob-anjomlar 
va boshqalar bilan bir xil ta’minlanishini hisobga olishi lozim.
70

---

Hakam o ‘yinda qo‘polliklarga yo‘l qo'ymasligi, o'yin usul- 
larining to'g'ri bajarilishini kuzatib turishi, o‘yindagi harakatlami 
takomillashtirishga va chaqqonlikni orttirishga e’tibor berishi kerak. 
Hakam o'yin jarayonida tarbiyachi rolini ham bajarishi, bolalarda 
kclgusida zarur bo'ladigan xislatlarni va malakalami shakllantirishi 
hamda mustahkamlashi kerak.