Oliy va o‘rta

Fanning boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi
Kompyuter tarmoqlari
O‘quv uslubi	N – nazariy mashg ‘ulot; A – amaliy mashg ‘ulot; NA – nazariy va amaliy mashg ‘ulotlarni birgalikda o‘tish; MX – maxsus o ‘quv ustaxonalarida utish.
Dastur talabi	Majburiy ta’lim
O‘qitish tili	Belgilangan guruhlarda, asosiy o‘qitish tili.
Baholash usuli	Joriy baholash tartibi.
Bilim va ko‘nikmani baholash	Yozma, og‘zaki, savol - javob, bahs - munozara, test asosida, amaliy bajarish

2. 
   O‘quv dasturning mazmuni
   

№	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitis h uslubi	Musta qil ish
1	Xavfsizlik, mehnatni muhofaza qilish va yo’l harakati qoidalari	Tashkilotda amaldagi ichki mehnat qoidalariga, mehnatni muhofaza qilish qoidalariga, xavfsizlik choralariga va ishlab chiqarish sanitariyasiga qat'iy rioya qilish bo‘yicha ko‘rsatmalar (amaliyot bazasi).	6	NA	3

	“Kompyuter tarmoqlari va tizimlarini boshqarish”
2	Windows Server 2016 OS bilan ishlash	Windows Serverni o‘rnatish va dastlabki konfiguratsiyasi. Domen kontrollerlari. DNS server rolini va Domain Services Active Director-ni o‘rnatish va sozlash.	6	NA	3
3	Linux OS bilan ishlash	Linux serverini o‘rnatish. Hisob qaydnomalarini yaratish va sozlash. Tarmoq xizmatlarini va kirish huquqlarini sozlash, zaxiralash.	12	NA	6
4	NAS saqlash	NAS saqlashni tayinlash. NAS xotirasini o‘rnatish va sozlash.	6	NA	3
5	VPN tarmog'i	OS va uchinchi tomon dasturlari yordamida virtual routerni sozlash. VPN ulanishlarini sozlash, kirish ro‘yxatlari va. Resurslarga kirishni cheklashni sozlash. Printer va tashqi xotirani ulash.	6	NA	3
6	Windows xavfsizlik devori	Kengaytirilgan xavfsizlik sozlamalari bilan Windows xavfsizlik devorini sozlash. Ma'lumotlarni zaxiralash. Domendagi umumiy tarmoq resursini ulash.	6	NA	3
7	Server radiusi	Masofaviy ish stoli xizmatlarini o‘rnatish. Radius serverini sozlash	6	NA	3
8	Qo‘shimcha serverlar	DSP server, veb-serverni o‘rnatish va sozlash. Post serverni o‘rnatish va sozlash. Samba xizmati. VPN ulanishlarini sozlash. Terminal va buyruq qatori. Tarmoq xizmatlarini sozlash uchun buyruqlar. Fayllar bilan ishlash. Yuklash sozlamalari qo‘pol. Linux xavfsizlik devori yordamida sozlash.	6	NA	3
9	IPv4 IP manzillar	Kichik korxonaning mahalliy tarmog'ida IPv4 protokolini sinovdan o‘tkazish. Kichik biznes tarmog'ida IPv4 protokolini qo‘llab-quvvatlash uchun tarmoq uskunalarini sozlash. Mahalliy IPv4 to‘plamini yaratish	6	NA	3
10	IRv6 IP- manzillar	Kichik korxonaning mahalliy tarmog'ida IRv6 protokolining	6	NA	3

		ishlashini sinab ko‘rish. Kichik biznes tarmog'ida IRv6 protokolini qo‘llab-quvvatlash uchun tarmoq uskunasini sozlash.
11	Subnetting arxitekturasini amalga oshirish.	Subtarmoq niqobini aniqlash. IP manzillarini tarqatadi	6	NA	3
	“Kompyuter tizimlarining dasturiy ta’minoti” moduli 36 soat
12	Integratsiyalashga n MS Office paketini amaliy qo‘llash.	Paket tuzilishi va tarkibi. Matn kiritish va tahrirlash. Bufer yordamida matnni ko‘chirish va nusxalash. Matnni qidirish va almashtirish. Avtomatik matnni almashtirish	6	NA	3
13	Skriptlar va paragraflarni formatlash. Ro‘yxat va jadvallar bilan ishlash	Skriptlar va paragraflarni formatlash. son va bandli ro‘yxatlarni loyihalash. Ro‘yxatlar parametrlarini sozlash.	6	NA	3
14	MS Excel interfeysi va uning konfiguratsiyasi. Ma'lumotlarni kiritish va tahrirlash	Dastur interfeysi va uning sozlamalari. Ma'lumotlar formatlari bilan ishlash. Ma'lumotlarni kiritish va tahrirlash usullari.	6	NA	3
15	Ma'lumotlarni tez to‘ldirish usullari. Ish daftarining varaqlari bilan ishlash. Formulalar bilan ishlash	Avtomatik yakunlash. Avtoto‘ldirish, progressiya. Ro‘yxatlar, maxsus ro‘yxatlar yaratish. Varaqlar bilan ishlash: nomini o‘zgartirish, joylashtirish, ko‘chirish va nusxalash, o‘chirish. Elementar formulalar yaratish.	6	NA	3
16	Bog'lanish turlari va ulardan foydalanish. Standart funktsiyalardan foydalanish	Formulalarda nisbiy, mutlaq va aralash hujayra havolalaridan foydalanish. Oddiy funktsiyalardan foydalanish (SUM, AVERAGE, SCET, MIN, MAX). Sana bilan ishlash funksiyalari, matn funksiyalari, jurnal funksiyalari	6	NA	3
17	Chop etish uchun hujjatning chiqishi. Sahifa	Ishchi kitobni chop etishga tayyorlash Sahifa parametrlarini o‘rnatish:	6	NA	3

	dizayni.	chekkalarni o‘rnatish, sahifa yo’nalishini o‘zgartirish. Hujjatni chop eting.
"Simsiz tarmoqlar"
18	Modem simsiz ulanish texnologiyalari	Tarmoqli samarali va ko‘p pozitsiyali uzatish usullari. Kanalni shakllantirish tamoyillari va uskunalar	6	NA	3
19	Wi-Fi texnologiyasi.	802.11 tarmoqlarining texnik tavsiflari. Kirish nazorati. Aloqalarni o‘rnatish	6	NA	3
20	802.15 simsiz shaxsiy tarmoqlar.	802.15 tarmoqlarining texnik tavsiflari. Qurilma turlari, ulanish turlari va Bluetooth pikonetlarining o‘zaro ta'siri.	6	NA	3
JAMI			132		66

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

O‘RTA MAXSUS PROFFESONAL TA’LIMNING O‘QUV DASTURI

Kasb kodi va nomi (mutaxassislik):	5.52.01.01 – Kompyuter injiniring
Kvalifikatsiya nomi	Kompyuter va ofis qurilmalariga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha mutaxassis
O‘quv dasturi nomi:	Operetsion tizimlar
O‘quv rejasidagi tartib raqami:	3.2.1.
Ajratilgan soat:	76

Toshkent – 2021

Tuzuvchilar:	Burdin A. M. – Toshkent axborot texnologiyalari texnikumi “Axborot kommunikatsiya texnologiyalari” kafedrasi o‘qituvchisi
Taqrizchilar:	Toshkent axborot texnologiyalari universiteti texnika fanlari doktori, “Mobil aloqa texnologiyalari” kafedrasi professori Davronbekov D.A.

1. O‘quv dasturiga qo‘yilgan umumiy talablar

O‘quv dasturining nomi	Operetsion tizimlar
Ajratilgan soatlar	76
mavzular soni	27
Dasturning maqasadi	Operatsion tizimlarni o‘rnatish va sozlash bo‘yicha ko‘nikmalar va ko‘nikmalarni shakllantirish
O‘zlashtirish natijasi	Operatsion tizimlar haqida bilimlarni shakllantiradi Windows OS, Linux imkoniyatlarini o‘rganadi OS Windows 10, Linuxni o‘rnatish va sozlash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarni egallaydi
Bilim	OT tasnifi Windows OT turlari OTni o‘rnatish imkoniyatlari Asosiy OT sozlamalari OT xizmatlari Fayl tizimlari Yozuvlarni yuklash OT registri Server operatsion tizimi
Ko‘nikma:	Windows operatsion tizimini 10 xil usul bilan o‘rnatish OS Linux Ubuntu o‘rnatilmoqda Windows 10 OT ning asosiy sozlamalari Asosiy OT sozlamalari Ubuntu Windows OTda 10 ta standart vositalar bilan disklar bilan ishlash Windows 10 da xizmatlarni sozlash Windows 10 da registr bilan ishlash Windows 10 OS bilan ishlashda issiq klavisdan foydalanish Windows OS va Linuxda konsol buyruqlaridan foydalanish Mobil OTning asosiy sozlamalari
O‘quv rejasiga mos bo‘lgan o‘zaro bog‘liq fan nomi	Kompyuter tarmoqlari
Tashkil qilingan o‘qitish uslubi	N – nazariy mashg‘ulot; A – amaliy mashg‘ulot; NA – nazariy va amaliy mashg‘ulotlarni birgalikda

	utish; MX – maxsus o‘quv –laboratoriya xonalarida o‘qish.
Dasturga talab	Majburiy ta’lim
O‘qitish tili	Belgilangan guruxlarda, asosiy o‘qish tili.
Baholash usuli	Joriy baholash tartibi.
Bilim va ko ‘nikmani baholash	Yozma, og‘zaki, savol - javob, baxs - munozara, test asosida, amaliy bajarish

2. 
   O‘quv dasturning mazmuni
   

№	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitish uslubi	Mustaqil ish
1.	Kontseptsiyani belgilash turlari va OT ning asosiy vazifalari	Operatsion tizimlarning tasnifi. OT turlari va ularning vazifalari.	2	N	1
2.	Microsoft Windows operatsion tizimining tarixi	OS liniyasi Windows. Ularning xususiyatlari va innovatsiyalari	4	N	2
3.	Windows 10 versiyalari va innovatsiyalari	Windows 10 innovatsiyalari, versiyalari va Windows 10 yangilanishlari	2	N	1
4.	Windows operatsion tizimini o‘rnatish usullari (optik disk, joylashtirish vositalari, klonlash, mahalliy tarmoq)	OSni o‘rnatishning mumkin bo‘lgan usullari, shu jumladan tayyorgarlik bosqichlari tavsifi.	2	N	1
5.	Windows 10 operatsion tizimini tashqi muhitdan o‘rnatish)	Windows 10 ni tashqi diskdan o‘rnatish, shu jumladan tayyorgarlik bosqichlari	2	A	1
6.	Windows 10 operatsion tizimining asosiy konfiguratsiyasi.	Windows 10 operatsion tizimining asosiy sozlamalarini sozlash (ish stoli, yangilanishlar, bildirishnomalar)	2	A	1
7.	Windows operatsion tizimining fayl tizimlari va yuklash yozuvlari	Operatsion tizimlarning fayl tizimlari ularning bir- biridan farqidir. ICBM va GPTlarning yuklanadigan yozuvlari, maqsadi va farqi	2	N	1

8.	10 ta standart vositalar bilan Windowsda disklar bilan ishlash	Skanerlash, defragmentatsiya, tozalash, formatlash. Bo‘limlarni yaratish va o‘chirish, fayl tizimini va yuklash yozuvini o‘zgartirish	2	A	1
9.	Ishga tushirishni sozlash, vaqtinchalik fayllarni o‘chirish	OT yordamida avtomatik yuklashni sozlash. Tizim diskidagi vaqtinchalik fayllarni o‘chirish	2	A	1
10.	Ro‘yxatga olish - boshqarish, tahrirlash.	Ro‘yxatga olish kitobi kalitlari. Ro‘yxatga olish kitobi muharriri. Ro‘yxatga olish dasturi	2	A	1
11.	Xizmat. Xizmatlar bilan ishlash	Windows OT xizmatlari 10. Xizmatlar bilan ishlash.	2	N	1
12.	Windows 10 bilan ishlash uchun tezkor tugmalar	Windows 10 bilan ishlash uchun klavis kombinatsiyalaridan foydalanish	2	A	1
13.	Buyruqlar qatori Windows 10 OS da ishlaydi	Satr buyruqlarini qo‘llash Windows 10 da amalga oshirish	2	A	1
14.	Windows 10 operatsion tizimida konsol buyruqlari	Windows 10 da konsol buyruqlaridan foydalanish	4	A	2
15	Windows 10 da xavfsizlik devorini belgilash va sozlash	Windows 10 xavfsizlik devori qoidalarini sozlash	2	A	1
16	Vazifa menejeri va qurilma menejeri bilan ishlash.	Vazifa menejerida jarayonlarni dekodlash. Jarayonlarni olib tashlash va boshlash. Yangi qurilmalar qo‘shing va o‘chiring.	2	A	1
17	Windows 10 da hisob qaydnomalarini o‘rnatish	Windows 10 da hisob qaydnomalarini yaratish va sozlash	6	A	3
18	Windows 10 da Hyper-V	Virtual mashinani tayinlash. Windows 10 da Hyper-V ni o‘rnatish va sozlash	4	N, A	2
19	Windows 10 da BSOD	O‘limning ko‘k ekrani, Windows-da Windows-ning paydo bo‘lishining sabablari	2	N	1
20	Linux OS va Unih	Kelib chiqish tarixi.	4	N	2

21	Linux Ubuntu operatsion tizimini o‘rnatish va dastlabki sozlash	Linux Ubuntu operatsion tizimini o‘rnatish va uni dastlabki sozlash	4	A	2
22	Linux konsoli buyruqlari	Konsol bilan ishlash. Linuxning asosiy buyruqlari	4	A	2
23	Server operatsion tizimi	Server operatsion tizimlarining funktsiyalari	2	N	1
24	Server OS Windows	Windows OT ning server versiyalari va ularning bir- biridan farqlari.	2	N	1
25	Server OS Unih / Linux.	Unih / Linux operatsion tizimining server versiyalari va ularning bir-biridan farqlari	2	N	1
26	MacOS operatsion tizimi	Mac OS tizimining o‘ziga xos xususiyatlari.	2	N	1
27	Mobil qurilmalar uchun OS.	Operatsion tizimlarning o‘xshashliklari va farqlari - Windows Mobile, Windows Pone, Android, IOS, SymbianOS. Mobil operatsion tizimni sozlash	4	N,A	2
JAMI			76		36

3.