Oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Periferiya shinalari bilan ishlash

Yuqorida keltirib o‗tilganidek periferiya shinalari kompyuterda ma‘lumot almashmshga xizmat qiladi. Quyidagi rasmda ona plata va asosiy shinalar raz‘yom(ulanadigan joy)lari tasvirlangan.

Rasmda ko‗rib turganingizdek zamonaviy kompyuterlarning shinalari turlari ham turlichadir. Zamonaviy kompyuter shinalariga IDE, SATA, AGP, PCI, USB va tezkor xotira shinalarini keltirish mumkin.

Hozirgi kunda keng qo‗llanilayotgan IDE interfeysi dastlab qattiq disklar interfeysi sifatida ishlab chiqarilgan. Biroq bugungi kunda u nafaqat qattiq disklarni balki magnit lentadagi to‗plagichlar, CD-ROM, DVD lar va Zip diskovodlarda qo‗llanilmoqda.

Yuqoridagi rasmlarda IDE interfeysining kabeli, ya‘ni shleyf va IDE raz‘yomi tasvirlangan. Shleyf uyachalardan iborat va o‗rtada bitta uya yo‗q, IDE raz‘yomi bo‗lsa tishchalardan iborat bo‗ladi va o‗rtada bitta tishchasi yo‗q bo‗ladi. Shleyfga bir tomondan IDE raz‘yomi va mkkmnchi tomondan qattiq disk yoki CD-ROM, DVD lar va Zip diskovodlar ulanishi mumkin.

Biz ona plataga qattiq disk va CD-ROM qurilmasini ulash jarayonini ko‗rib chiqamiz. Dastlab shleyfni IDE raz‘yomiga ulaymiz ulashda IDE raz‘yomi tishchalariga extiyot bo‗lmoq lozim.

So‗ngra shleyfni qattiq disk va CD-ROM qurilmasini ulaymiz .

Shuning bilan qattiq disk va CD-ROM ona plataga ulandi. endi kompyuter uchun muhim qurilmalardan biri bo‗lgan tezkor xotira shinasi bilan tanishamiz.