Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat transport universiteti “Transport vositalarining muxandisligi” kafedrasi

«Transport vositalarining elektr jihozlari va

elektron tizimlari » fanidan «Avtomobilning generator

qurilmalari» mavzusida bajarilgan laboratoriya ish № 1 bo‘yicha

H I S O B O T

Bajardi: 269i-18 gurux talabasi

Jabborov Jamshid

Qabul qildi: Maxmudov . G’

TOSHKENT- 2020__

Laboratoriya ishi № 1

AVTOMOBILning GENERATOR qurilmalari

Ish o‘tkazishdan maqsad :

1. Avtomobillarning generator qurilmalarini tuzilishi va texnik tavsifnomalarini o‘rganish.

2. Generatorning texnik holatini tekshirish.

3. Generatorning U_G ,I_U =f(n) tavsifnomasini kuchlanish rostlagichi ulanmagan holda olish.

4. Generatorning U_G ,I_U=f(n) tavsifnomasini kuchlanish rostlagichi ulangan holda tekshirish.

Tekshirilayotgan generator haqida ma’lumotlar :

Tekshirilayotgan generator belgisi	Г250
Nominal kuchlanish, V	14
Nominal yuklama qiymati, A	40
Nominal quvvati, Vt	560
Generator bilan birgalikda ishlaydigan kuchlanish rostlagichining belgisi	121.3702

1. Generatorning texnik holatini tekshirish

1. 
   O‘lchovlar jadvali:
   

№	Ko‘rsatkichlar	O‘lchov birligi	Generatorning texnik tavsifnomasi bo‘yicha	Sinov bo‘yicha
1	Generatorning unum bilan ishlash nuqtasi (salt ishlaganda)	1/min	900	1200
2	Generatorning to‘la unum bilan ishlash nuqtasi (nominal yuklama bilan ishlaganda)	1/min	2200	2900

1.2. Generatorning texnik holati haqida xulosa:generatorning nominal kuchlanishi 14-28V qiymatida belgilangan. Avtomobil harakatlanayotganda kuchlanish belgilangan nominal qimatlardan 95-125% atrofida o’zgarganda ham o’z faoliyatida davom etishi kerak.

2. Generatorning elektr tavsifnomalarini tekshirish.

2.1.Generator kuchlanish rostlagichisiz ishlagan holdagi tavsifnomasini tekshirish.
a) Sinov sxemasi:

b
) O‘lchovlar jadvali

n, 1/min	800	1000	1200	1400	1600	1800	2000
Ug , V	8	14	19	22	25	29	32
Iu , A	1,1	2,2	3,8	4,1	5,0	5,5	6,0

с) U_g = f(n) va I_U = f(n) tavsifnomalarning grafigi: G250 generatori asosan yopiq separatorlar bilan rulmalarni o’rnatishda farq qiladi. Bu esa kontaktli halqalarga surtma emissiyani oldini oladi va siklondiodlarni alyuminiy qobiqli issiqlik qabul qilgichlarga muhrlab qo’yadi. Bundan tashqari o’zini tartibga solish tizimi ham bor u elektr va mexanik bo’ladi.

d) Tavsifnomalar tahlili : G250 generatori asosan yopiq separatorlar bilan rulmalarni o’rnatishda farq qiladi. Bu esa kontaktli halqalarga surtma emissiyani oldini oladi va siklondiodlarni alyuminiy qobiqli issiqlik qabul qilgichlarga muhrlab qo’yadi. Bundan tashqari o’zini tartibga solish tizimi ham bor u elektr va mexanik bo’ladi.

2.2. Generatorning tavsifnomasini kuchlanish rostlagichi ulangan holda tekshirish

a) Sinov sxemasi

b) O‘lchovlar jadvali

n , 1/min	800	1000	1200	1400	1600	1800	2000
UG, V	9,0	13,9	14,1	14,0	13,9	14,2	14,0
IU, A	1,2	1,7	1,6	1,5	1,4	1,25	1,1

c) U_g = f(n) va I_U = f(n) tavsifnomalarning grafigi

d) Tavsifnomalar tahlili :Generator salt ishlaganda nominal kuchlanishli tok ishlab chiqish uchun rotorning chastotasi n0ga aytiladi va u I=0 bo’lgandagi ishchi tavsifnomasi nominal kuchlanish chizig’ini kesib o’tgan nuqta 0 bilan belgilanadi.

Bu yerda tok kuchining maksimal qiymati 1.7A

"Avtomobilning generator qurilmalari" laboratoriya ishi bo‘yicha nazorat savollari

1. 
   O‘zgaruvchan tok generatorlarining vazifasi, tuzilishi va afzalliklari.
   
2. 
   O‘zgaruvchan tok generatorining ishlash printsipi.
   
3. 
   Kontaktsiz(cho‘tkasiz) generatorlarining tuzilishi, afzallik va kamchiliklari.
   
4. 
   Zamonaviy avtomobillarga o‘rnatilayotgan kompakt (ixcham) generatorning tuzilishini o‘ziga xos tomonlarini izohlab bering
   
5. 
   Kompakt generatoning to‘g‘rilagich blokiga kiritilgan o‘zgarishlarni izohlang
   
6. 
   Generator kuchlanishini rostlashning asosiy printsipini tushuntiring
   
7. 
   Elektromagnit kuchlanish rostlagichini ishlash printsipi.
   
8. 
   Kontakt-tranzistorli kuchlanish rostlagichini ishlash printsipi.
   
9. 
   Kontaktsiz tranzistorli va integral kuchlanish rostlagichlarining ishlash printsipi (РР-350, Я-112 belgili rostlagichlar misolida)
   
10. 
    Generatorning kuchlanish rostlagichi ulangan va ulanmaganda olingan elektr tavsifnomalarini qisqacha tahlil qilib bering.
    
11. 
    Generatorining unum va to‘la unum bilan ishlash nuqtalari nima va ular qanday aniqlanadi?
    
12. 
    Laboratoriya sharoitida generatorlarning texnik holatini aniqlash tartibini tushuntirib bering.