Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Muammoning 

o’rganilganlik 

darajasi. 

Pedagog 

olimlardan 

S.Ya.Batishev[16], 

V.P.Bespalko[17], 

Ye.A.Vayner[18], 

B.Z.Vulfov[19], 

L.S.Vigotskiy[20],  B.S.Gershunskiy[21],  M.I.Yereskiy[28],  N.V.Nikitin[44:45], 

V.A.Slastyonin[52]  kabilar  yoshlarni  ishlab  chiqarishga,  turli  xil  kasb-hunarlarga 

tayyorlash ishining  ko‟p qirrali  sohalarini  tadqiq etib, yoritdilar. 

Respublikamizdagi 

pedagog 

olimlaridan 

K.D.Davlatov[22], 

R.X.Djurayev[25],  J.G‟.Yo‟ldoshev[32:33],  A.Mamajonov[39],  I.Misliboyev[40], 

U.N.Nishonaliyev[43], 

N.S.Sayidahmedov[49:50], 

A.R.Xojaboyev[55], 

N.Sh.Shodiyev[57],  Ya.Haydarov[66]  va  boshqalar    kasb-hunar  ta‟limi  sohalarida, 

jumladan, 

pedagog-mutaxassislarni 

tayyorlash,  ularning  kasbiy  mahoratini 

takomillashtirish  to‟g‟risida  ilmiy-tadqiqot  ishlarini  olib borganlar. 

Olimlardan 

R.Keldiyorov[37], 

Sh.Kurbonov[38], 

M.Ochilov[46:47], 

B.X.Raximov[48],  E.O.Turdiqulov[53],    kabilar    o‟qituvchining  kasb  madaniyati 

va mahoratiga  oid xususiyatlari  borasida tadqiqot ishlarini  olib borishgan.  

Sh.Baratov[15],  G.Davletshin[23],  V.Karimova[36],  E.G‟oziyev[63:64], 

B.Qodirov[61]    va  boshqa  olimlar  o‟quv  faoliyatining  psixologik  tomonlarini, 

ta‟lim-tarbiya  jarayonining  ruhiy  xususiyatlarini  tadqiq qildilar. 

Yoshlarga  kelgusi  hayotlarida  kasb-hunar  o‟rganish  masalalari  bilan 

M.E.Jumayev[26], 

B.R.Jo‟rayeva[24], 

H.Ibragimov[29], 

X.Sariboyev[51], 

---

 

7 

P.Xolmatov[56]  va  boshqa  pedagog-olimlar  ilmiy-tadqiqot  ishlarini  olib borishgan. 

Ammo,  yoshlarni  kelgusida  turli  xil  kasb-hunarlarga  yo‟llash  ishida,  jumladan 

o‟quvchlarni  kasbiy  faoliyatga  tayyorlashda  pedagogika  mahorati  masalalarida 

jiddiy  muammolar  mavjud  bo‟lib,  bu  haqda  "Kadrlar  tayyorlash  Milliy  Dasturi"da 

o‟rta 

maxsus, 

kasb-hunar 

ta‟limi 

tizimidagi 

mavjud 

muammolar, 

yetishmovchiliklarni  bartaraf  etish  va  amalga  oshirilishi  lozim  bo‟lgan  ishlar 

to‟g‟risida shunday deb ko‟rsatiladi: 

-  o‟rta  maxsus,  kasb-hunar  ta‟limi  davlat  standartlarini  ishlab  chiqish  va 

joriy  etish; 

-  o‟rta  maxsus,  kasb  -  hunar  ta‟limi,  o‟quv  muassasalari  uchun  ta‟lim  va 

kasb-hunar dasturlari,  o‟quv-uslubiy majmualar  ishlab  chiqish; 

-  kasb  -  hunar  kollejlarida  tayyorlanadigan  mutaxassislarga  nisbatan  ixtisos 

va kasb-hunar malaka  talablarining  ro‟yxatini  ishlab chiqish; 

-  hududlarning  jo‟g‟rofiy  va  demografik  shart-sharoitlarini  va  tegishli 

sohadagi  mutaxassislarga  bo‟lgan  mahalliy  ehtiyojlarini  hisobga  olgan  holda  o‟rta 

maxsus,  kasb-hunar  ta‟limi  tizimi,  ta‟lim  muassasalarining  tashkil  etilishini  va  ular 

oqilona  joylashtirilishini  ta‟minlash,  ularga  o‟quvchilarni  imkon  qadar  oilasidan 

ajratmagan  holda qamrab olish; 

Xorazm,  Buxoro,  Farg‟ona,  Samarqand,  Surxondaryo,  Qashqadaryo, 

Andijon,  Qo‟qon,  Namangan  va  Toshkent  diyori  azaldan  o‟zining  hunarmandlari 

bilan  ham  dong‟i  ketgan.  Hunarmandchilikni  o‟nlab  sohalarida  ishlab  chiqarilgan 

mahsulotlar  xorijga  ham  chiqarilagn.  Jumladan:  zargarlik,  kashtachilik,  kulolchilik, 

naqqoshlik,  temirchilik,  misgarlik,  qoshiqchilik,  tikuvchilik,  to‟quvchilik, 

bo‟yoqchilik,  beshikchilik,  egarchilik,  oshpazchilik,  qandolatchilik  va  hokazolar 

qatorida  chinni  va  billur  idishlari,  konservalash  va  boshqa  yangi  sohalar  bilan 

hunarmandchiligimiz  boyidi.  Lekin,  ijtimoiy  taraqqiyot  taqozosi  bilan  ayrim 

hunarmandchilik  sohalari  inqirozga  uchrab,  ayrimlari  yo‟q  bo‟lish  arafasida  tushib 

qolgan  edi.  Shukurki,  mustaqillikka  erishgandan  keyin  yana  ota-bobolarimiz, 

momo-onalarimiz  kasbu-korini  egallashga  yanada  ko‟proq  e‟tibor  qaratilib,  “2011 

yilni  Kichik  biznes va xususiy tadbirkorlik”  deb nomlanishi  ham bejiz  emas. 

---

 

8 

Shu  sababli  maktabdagi  mehnat  tarbiyasi  va  ta‟limning  asosiy  maqsadi 

o‟quvchilarni  ilm-fan  asoslari  orqali  muntazam  bilimlar  bilan  puxta  qo‟rollantirish, 

ularda  mehnatga  va  qadimiy  hunarmandchilik  kasbiga  muhabbat,  kasb-hunar 

ahliga  hurmat  tuyg‟usini  singdirish,  ularni  hozirgi  zamon  ishlab  chiqarishining 

ilmiy-amaliy  asoslari  va  eng  muhim  kasblar  bilan  tanishtirishda  va  tushuntirishda