Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti san’atshunoslik fakulteti qo’lyozma huquqida: udk 37. 04 Jumayeva Farangiz Istam qizi

Al-Johiz, Ibn Rabbix, Al-Isfaxoniy va Saolibiy ma’lumotiga qaraganda Barbad (Eronning shimoliy-sharqi)Marvda VI asrning oxirgi choragida tug’ilgan.

Firdavsiy, Saolibiy, Ibn Fokixlarning aytishicha, VII asrning ikkinchi o’n yilligida Barbadning iste’dodi yuqori darajaga ko’tariladi.

Al-Johizning aytishicha VII asrning uchinchi o’n yilligida Barbadning samarali ijodiy hayoti to’g’ri keladi.

Saolibiy ma’lumotiga ko’ra Barbad 628 yilda zaharlab o’ldirilgan.

Oxirgi hayot yillarini Barbad Isfaxon yoki Marv shahrida o’tkazgan.²⁸



Rizoqulixon Hidoyat o’zining “Ma’ma’ - al - fusaha” asarida Barbad musiqa nazariyasining yagona bilimdoni bo’lgan, aytishlaricha uning asarlari mashhurdir.
Barbad Sosoniylar davrida musiqa sohasida mashhur bo’lgan, shuningdek, Sharq musiqa madaniyati rivojlanishining asoschisi hisoblangan. U yaratgan kuy - qo’shiqlardan 148 tasi nomlanishiga ega. Ularning nomlanishi haligacha Sharq mamlakatlarida o’zgarmagan.
Borbadning harbiy qo’shiqlaridan biri “Mozandaron” bo’lib, Sosoniylar, Samoniylar, Sohibqiron harbiylari va Buxoro amirligi davrlarida ham o’qib kelingan.
Hozirgi davrda esa Tojikistonning Konservotoriya xor dastasidan hech qanday o’zgarishsiz o’rin olgan. Ushbu 9 ovozli intonasiya va buyumlarning ritmik zarblari qo’shilishida aytiladi.

“Ho-Zam-zam”⁴

O’lchov -lar	Temp (tezlik) -lar m/m	Dinamik belgilar	Talqin etilishlar
1] 6/4 2] 4/4 3] 2/4	1] M:m = 60-80 2] M:m = 120 3] M:m = 140	‘sf2>‘sf2fff	1]Orombaxsh. 2]Quvnoq, jo’shqin, 3]Zavqona raqsbop
Usullar: ritmi

“Mozandaron”⁵

O’lchovlar

tezliklar. m/m