Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti

Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishi-ning ustuvor yo’nalishlariga mosligi. Mazkur tadqiqot Respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining VII. “Kimyo texnologiyalar va nanotexnologiyalar” ustuvor yo’nalishiga muvofiq bajarilgan.
Muammoning o’rganilganlik darajasi. O’simliklar kimyoviy tarkibini o’rganish ustida dunyo olimlari ayniqsa o’zbek kimyogarlari salmoqli natijalarga erishishgan. Akademiklar S.YU.YUnusov xamda O.S. Sodiqovlar va ularning shogirdlari yaratgan ilmiy maktablar katta natijalarni qo’lga kiritgan. Ammo o’simliklardan olingan maxsulotlarni kimyoviy tarkibi asosida sinflash soxasida muammolar mavjuddir. Shuning uchun o’simliklar tarkibidagi kimyoviy moddalar asosida sinflash va ularga Tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar nomenklaturasi (TIF TN) da tegishli kodlarni qo’llash ularning xalqaro bozorda raqobatbardoshligini oshiradi, bu esa ularni eksport qilish imkoniyatlarini ko’paytiradi. Dukkakli o’simliklardan mosh - Phaselous aureus, loviya - Vigna sinensis va no’xat - Sicier
oriyentinum yeryong’oq -Arachis hypogaea don maxsulotlari o’simliklari tarkibidagi kimyoviy moddalar asosida( TIF TN) da ularga tegishli kodlarni tadbiq etish, shu soxada olib borilayotgan ishlarni bir qismi bo’lib, dolzarb yangi yo’nalishlandan xisoblanadi.
Dissertasiya mavzusining dissertasiya bajarilgan oliy ta’lim muassasa- sining ilmiy-tadqiqot ishlari bilan bog’liqligi. Ushbu dissertasiya Qo’qon davlat pedagogika instituti “Tovarlar kimyosi” tadqiqot mavzusi mazmunida nazarda tutilgan ustivor yo’nalishga muvofiq keluvchi izlanishlar doirasida bajarilgan.
Mavzuning maqsadi. Dukkakli o’simliklardan mosh, loviya, yeryong’oq va no’xatning biologik tasnifi va donlarini kimyoviy tarkiblarini o’rganish natijasida olingan ma’lumotlarga asosan ularni klassifikasiyalash, ya’ni ushbu maxsulotlar tarkibidagi kimyoviy moddalar asosida Tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar nomenklaturasi (TIF TN) uchun tegishli kodlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy etishdan iborat.