Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti

Tovarlarni sinflash va kodlashning asosiy interpritasiya qoidalari.

Uyg’unlashgan tizimga asosan tovarlarni tasniflashning asosiy interpreta- siyasi qoidalari bo’yicha kaliti uyg’unlashgan tizimning o`zida berilgan, faqat biz bu kalitni topib, o’qib bilib olishimiz zarur bo’ladi.
Asosiy interperatsiya qoidalarini to’g’ri talqin etish talab etiladi (bu qoidalar ketma-ketlikda qo’llaniladi va ular bir–birini inkor etadi, bizning vazifamiz qoidalarini to’g’ri talqin qilishdan iboratdir);
Uyg’unlashgan tizimning har bir bo’lim va guruhlarida berilgan izohlar to’g’ri o’qilishi va talqin etilishi lozim, izoxlarda ushbu bo’lim, guruh va tovar pozitsiyalariga kiradigan yoki boshqa tovar pozitsiyalarida tasniflanadigan tovarlar aniq ko’rsatib qo’yilgan bo’ladi;
Uyg’unlashgan tizimning 5 tomlik izohli lug’atlari nashr etilgan, bu nashrlarda har bir bo’lim va guruh tovarlari uchun batafsil izohlar berilgan, ushbu izohlardan foydalanish talab etiladi;
Uyg’unlashgan tizimning alfavit katalogi nashr etilgan, bu kitob alfavit bo’yicha tovarlar joylashuvini topish mumkin bo’ladi;
BBTning Uyg’unlashgan tizim bo’yicha tovarlarini tasniflash yuzasidan qabul qilingan qarorlar to’plamidan foydalanish mumkin bo’ladi;
Iqtisodiy hamkorlik kengashiga a’zo mamlakatlar uchun yagona tovar nomenklaturasidan UTga o’tish kalitidan foydalanish mumkin bo’ladi;
DBQ tizimida “Tovarlarning TIF TN kodi” AAT joriy etilgan bo`lib, bu dasturdagi ma’lumotlar bazasidan foydalanish mumkin;
Tovarlarning TIF TN kodini aniqlash uchun yuqorida keltirilgan ma’lumot- lardan tashqari tovar haqida tovarning tarkibi, xususiyatlari, xaqiqatdan ham, masalan, xrustal idishda mineral suv yoki erkaklar kurtkasining tugmachasi oltindan tayyorlanganligini, avtomobil turini, yani bu yengil avtomobilmi yoki maxsus avtomobil ekanligini aniqlash uchun tovarlarning GOCT, davlat standart- lari, xalqaro standart talablari, tovarlarning yo’riqnomasi, sifat sertifikatlari, texpasportlaridagi ma’lumotlarni mukammal o’rganish kerak bo’ladi. Ayrim tovarlarning kimyoviy tarkibini tovarga tegishli hujjatlari bilan aniqlashning iloji yo’q, buning uchun bunday holatlarda bojxona ekpertizasi tayinlanadi va ekpertizasi usuli bilan aniqlanadi.
Tovarlarni klassifikasiyalash va kodlashning uygunlashgan tizimi konven- siyasining 1-moddasiga asosan tovarlarni klassifikasiyalash uygunlashgan tizimning 6 ta qoidasi asosida amalga oshirilishi kerak. Shu sababli bir tovarni tashqi iqtisodiy faoliyatdagi kod raqamini aniqlash uchun 6 ta qoidaning mazmun- moxiyatini chuqur anglash talab qilinadi.
1-5 qoidalar bilan tovarlar 4 xonali raqamgacha, yani tovar pozitsiyasi- gacha tasniflanadi [4,9,13].