Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

8-qoida.  « 0 ‘z  cho‘ntagi»  qoidasiga  ko‘ra:  sotilgan  m ahsulot­
ning  aniq  hissasiga  egaman,  bilaman  va  ixtiyor  etaman.  Haqiqatda 
tashkilot  uchun  bu  shuni  bildiradiki,  o ‘zining  mahsulotini  ishlab 
chiqaradigan  va  uni  tashkilotdan  tashqarida  yoki  tashkilot  ichida 
sotadigan  b o ‘lim lar va «lavozimlar», m oliyaviy mustaqillik tamoyili 
asosida  ishlash  va haq  olish  imkoniyatiga ega.  Samarali  ishlaydigan 
tashkilotlarda  ichki  o ‘zaro  kelishuvlar  va  shartnomalar  tizimi  amal 
qiladi.  B uning  asosida  uzoq  muddatli  iqtisodiy  normativlar  tizimi 
yotadi,  bu esa b o ‘limlarda oldindan o ‘z  ishining moliyaviy natijasini 
rejalashtirish im konini beradi, bu yerda quyidagi holatlar vujudga ke­
ladi:  1.  Tashkilot  yoki  yom on  ishlaydigan  bo‘lim lam ing  moliyaviy 
m uam m osini  hal  etish. 2. Yaxshi  ishlaydigan bo ‘limlarning  iqtisodiy 
norm ativlarini  «yuqori»dan  qattiq nazorat ostiga olish kerak,  chunki 
ular ixtiyoridagi  foyda ju d a ham kattadir.
9-qoida.  Tashkilotda  o ‘m atilgan  tartibni  hech  kim,  hattoki 
firma  prezidenti  ham  buzishga  haqqi  y o ‘q.  Har  qaysi  m uam m oning 
vujudga  kelishiga  qarab  vaziyatni  o ‘rganish  kerak,  sababini  aniqlab 
va  tashkilotning  kerakli  elementlarini  o ‘zgartirish  kerak.  Tashkilot 
elem entlariga  quyidagilar  kiradi:  maqsadlar,  strategiya,  tashkiliy 
tuzilma;  vakolatlarni  uzatish; personal;  motivatsiya.
Tashkilotni  tashkil  etish  tam oyilini  tanlash  tashqi  m uhit 
barqarorligi  va  ishlab  chiqarish  jarayonining  xususiyatidan  bo g ‘liq, 
bundan  tashqari  zamonaviy  m enejm ent  rivojlanishini  ham  inobatga 
olish kerak.