Oliy o'quv yurtlarida fizikadan amaliy mashg'ulotlarga masalalar ishlash

Oliy o'quv yurtlarida fizikadan amaliy mashg'ulotlarga masalalar ishlash.

laboratoriya mashg'uiotlari va seminarlar o'tkazish kiradi. Masalalar ishlash

ilmiy bilish tizimida alohida o'rin egallaydi, ya'ni olgan nazariy bilimni

mustahkamlash vauni amalda qo'llash vositasi hisoblanadi. Ushbu jarayonda

talabalarda amaliy va fikrlashga tegishli usul, malaka va ko'nikmalar

shakllanadi. Ijodkorlik ishlarida qatnashishga tayyorlashda, fikr yuritishning

rivojlanishida mustaqii ishlashda, dars unumdorligini oshirishning samarali

yoilarini izlab topishda masalalar ishlash muhim ahamiyatga ega.

П т va texnikaning yutuqlari. vatanimiz olimlarining ilmiy kashfiyotlari.

ilg‘or g‘oyalari va ilmiy qarashlari bilan talabalarni tanishtirishda, masala

ishlash muhim tarbiyaviy ahamiyatga ega. Masala ishlashning tarbiyaviy jihati

shundaki, u talabalarni mehnat qilishni sevishga irodali bo'lishga, maqsadga

intilishga, tirishqoqlik bilan kelajakdayosh avlodni o'qitish uchun o'zlarining

metodik tayvorgarligini yetarli darajada bo'lishini ta'minlashdan iborat.

Talabalarning bilimini sayoz va yuzaki boiib qolishining oldini olishda

va egallagan bilimini amalda qoilashga o'rgatishning muhim shartlaridan biri

boiib, masala ishlash hisoblanadi.

Talabalarni umumiy fizikadan. masala ishlashga oigatish, o'qitishning

eng murakkab muammolaridan biridir. Masala ishlashning samarali boiishi,

o'qituvchining qoilagan metodikasiga va talabalarni masala ishlashning

umumlashtirilgan metodlarini o'zlashtirganligiga bog'liqdir. Masala ishlash

jarayonini quyidagi to'rt bosqichga bo'lish mumkin:

1. Masalaning sharti bilan tanishish.

2. Masalaning ishlash rejasini tuzish.

3. Masalani ishlash.

4. Masalani to'g'ri ishlanganligini tekshirish.

Masala ishlashning har bir bosqichi o'ziga xos harakat ta’sirida amalga

oshadi. Bu harakatlar quyidagilardan iborat:

s masalani ishlash yo'nalishini aniqlash, ya’ni harakat maqsadini

belgilash, o'zgartirish mumkin bo'lgan obektlaming xususiyatlarini ajratib

olish va boshq;

■ rejani o'zgartirib tuzish tarkibini va bajarishni aniqlash:

■ masalani ishlashni amalga oshirish;

■ olingan natijani tekshirib ko'rish. ya’ni uni bajarilgan ishning maqsadi

bilan taqqoslash.

Talabalarni masala ishlashga o'rgatishning asosini, ularga mtisala ishlash

algoritmini o'rgatish tashkil qiladi. Fizikadan masala ishlashning umumiy

algoritmi quyidagilardan iborat:

1. Masalaning shattini diqqat bilan o'qib chiqish, asosiy savolni aniqlash,

masalada berilgan jarayonlar va hodisalarni tasavvur qilish.

2. Masalaning shartini takroran o'qib chiqish tufayli, undagi asosiy