Олийваўртамахсустаълимвазирлиги тошкентдавлатиқтисодиётуниверситети

Тақризчилар:
С.К. Худойқулов – иқтисод фанлари доктори, доцент;
А.Омонов – иқтисод фанлари доктори, профессор
UO‘K: 336.22:32(075.8)
KBK: 65.261 (02)

ТОШКЕНТ–IQTISODIYOT – 2020

© «IQTISODIYOT», 2020.
© Базаров Қ.Т., 2020.

КИРИШ
Ушбу ўқув қўлланма “Солиқ маъмурчилиги” фанининг мазмуни, предмети ва методи, унинг мақсади ва вазифалари, Ўзбекистон Республикасида солиқ маъмурчилигини ташкил қилишнинг ҳуқуқий ва ташкилий асослари ва бошқа мавзулар узвийлик ва узлуксизлик нуқтаи-назаридан мантиқий кетма- кетликда ўз аксини топган.

@TDIU_ARM
Мамлакат иқтисодиётини янада ривожлантиришда солиқлар ва уларга тенглаштирилган тўловлар давлатнинг асосий даромад манбаси ҳисобланиб, уларни ўз вақтида тўғри ҳисобланиши, давлат бюджетига тўлиқ ҳамда ўз вақтида ўтказилиши солиқ маъмурчилиги ёрдамида таъминланади. Солиқ маъмурчилиги солиқ муносабатларини бошқарув тизими сифатида давлатнинг солиқ сиёсатини бажарилишини таъминлайди. Солиққа тортиш ишларини юритишда солиқ тизимининг энг асосий вазифаларидан солиқ қонунчилиги бажарилишини назорат қилиш, солиқларни тўғри ва тўлиқ хисобланишини назорат қилиш ва солиқларни давлат бюджетига ўз вақтида тўланишини назорат қилишдир. Шу нуқтаи назардан давлат бюджети даромадларини шакллантиришда солиқлар асосий ҳал қилувчи молиявий манба бўлганлиги сабабли солиқларни давлат бюджетига тушишини таъминловчи маъмурий тизимни тўғри йўлга қўйилиши уни такомиллаштирилиши алоҳида аҳамият касб этади.
«Солиқ маъмурчилиги» фани солиқ маъмурчилигини ташкил қилиш ва амалга оширишнинг назарий ва амалий асосларини ўрганишни, солиқ маъмурчилигида қўлланиладиган асосий тушунчалар ва атамалар қўлланилишини ўргатиш, улар фаолиятига оид солиқ муносабатлари билан боғлиқ масалалар ечимини ўз ичига қамраб олади.
“Солиқ маъмурчилиги” фани ўрганиш зарурияти, унинг моҳияти ва аҳамияти, солиқ қонунчилигида учраётган муаммоларни ечимини топишга, солиқ тўловчилар томонидан
солиқ қонунчилигига риоя қилишлари, солиқ назоратини амалга
ошириш, солиқларни давлат бюджетига ўз вақтида тўланишини назорат қилиш ва солиқ сиёсатини амалга ошириш кўникмаларни таъминлашга қаратилганлиги сабабли ушбу фаннинг солиқлар ва солиққа тортиш амалиётида тутган ўрни жуда муҳимдир. Шу нуқтаи назардан мазкур фан айнан амалиёт билан, ишлаб чиқариш билан бевосита боғланган бўлиб, солиқ соҳасидаги етук мутахассислар ўз фаолиятларини муваффақиятли амалга ошириши учун етарли даражада билимга эга бўлишлари талаб этилади.
“Cолиқ маъмурчилиги” фани ихтисослик фанлар блокига киритилган курс ҳисобланиб, 4-курсида ўқитилиши мақсадга мувофиқ. “Cолиқ маъмурчилиги” фани ижтимоий-иқтисодий фанлар туркумига киради ва 5230800-”Солиқлар ва солиққа тортиш” бакалавриат таълим йўналишида ўқитилади. Мазкур фан бошқа ихтисослик фанларнинг назарий ва услубий асосини ташкил қилиб, ўз ривожида аниқ йўналишдаги ихтисослик фанлар учун замин бўлиб хизмат қилади.