Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси ислом каримов номидаги тошкент давлат техника

 
5.4. Асосий қисм. 
Асосий қисмда, электрон қурилманинг танланган вариантини ишлаб 
чиқишнинг асосий босқичлари мазмуни (таркиби) очиб берилади. 
Курс лойиҳасининг асосий
(ҳисоб-китоб) қисми қуйидаги қўйидаги 
бўлимлардан иборат бўлиши лозим: 

қурилманинг функционал ёки таркибий схемасини танлаш ва уни 
асослаш; 

қурилманинг ёки унинг қисмларининг (
лойиҳа маслахатчиси билан 
келишган ҳолда
) асосий схемасини танлаш ва асослаш; 

қурилма элементларини ҳисоб - китоб қилиш, айрим элементларининг 
турлари ва номиналларини танлаш; 

фойдали иш коээффициентини ҳисоблаш.
Курс лойиҳаси асосий қисмининг биринчи бўлимида,
техник, ўқув ёки 
патент адабиетлардан маълум бўлган, ухшаш қурилмаларнинг 2-3 таркиби 

---

9 
тавсифланади, уларнинг афзалликлари ва камчиликлари тахлили келтириб 
ўтирилади.
Тахлиллар асосида ушбу камчиликларни бартараф этиш йўллари, ва 
техник вазифани қаноатлантирадиган янги таркибни кўриш асосланади. 
Баъзан, маълум таркибларни тахлил этмасдан, таркибий схемасни кўришни 
мантиқан асослаш мумкин бўлади.
Курс лойиҳасининг иккинчи бўлимида
, танланган таркибнинг ҳар бир 
айрим тугуни ёки блокининг маълум иккита - учта асосий схемаси 
келтирилади, афзалликлари тахлил этилади ва тахминан техник топшириқни 
қаноатлантирадиган схема танланади.
Қурилма элементларининг ҳисоб-китоби (3 бўлим),
маърузалар курси, 
техник ва маълумотлар адабиётлардан олинган билимлар асосида олиб 
борилади Ҳисоб-китобларнинг предмети бўлиб, элементларнинг барча асосий 
параметрлари 
ҳисобланади. 
Элементларнинг 
танлашда 
ушбу 
хисоб-
китобларга таянилади ва бунда, транзисторлар ва резисторларни танлашда, 
улар орқали сочиладиган қувватни ҳам ҳисобга олиш лозим бўлади.
Агар ҳисоб-китоблар, танланган схема берилган параметрларга эришиш 
имкони йўқлигини кўрсатса, унда схемага тузатишлар киритилади ёки янги 
схема танланади. Multisim ва Proteus Professional каби аналогли ва импулсли 
қурилмаларни моделлаштириш учун мулжалланган стандарт дастурлардан 
фойдаланилгани 
маъқул. 
Улар 
ёрдамида, 
схема 
элементларини 
параметрларини 
яхшилаш 
ва 
танлашни 
амалга 
ошириш 
мумкин. 
Моделлаштириш натижалари учинчи бўлимнинг охиридан алохида параграда 
келтирилган.