Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

дастурлашни қўллашга йўналтириш зарурлиги таъкидланган. Австралияда 
ACARA жамияти умумий тартибни ишлаб чикиб, таълим сохасида 
"келажак тафаккури" ва "дизайн тафаккури" билан бир қаторда тафакур 
кўникмаларини шаклалнтириш таклифи берилган. Шунга қарамасдан 
рақамли технологиялар сохасида хисоб-китоб тафаккурини қўлаш жараёни 
асосан Буюк Британиядаги CSTA тизимига таянади, бунда информатика 
концепцияси ёки муаммоларни ўрганиб чиқиш усуллари асосан технологиялар 
ишлашига қаратилган, ISTE ва учинчи даражали кўмаклашишга эътибор 
камайтирилган бўлиб, бутун ўқув жараёнида фақат информатикани 
ўқитиш кўрсатиб ўтилган. 
 
Австралия ўқув режасида рақамли технологиялар ва хисоб-китоб 
тафакккурини шакллантиришда асосий эътибор мантикий маълумотларни 
ташкил этишга қаратилиб, муаммони таркибий қисмларга бўлиб, 
алгоритмлар ва модделларни ишлаб чиқишга урғу берилган. Аниқроғи 
рақамли технологиялар ўз ичига қуйидаги 5та концепцияларни олган:
1) Абстракция, яъни маълумотларни тасаввур этиш, спецификация қилиш, 
алгоритмлаш ва амалга ошириш. 
2) Маълумотлар тўплаш(хоссаси, манбаи ва тўплаш), маълумотларни 
тасаввур этиш( белгилар ва тақсимлаш), маълумотларни талқин этиш 
(шаблон ва контекст) 
3) Спецификация(баён этиш ва усуллар), алгоритмлар(шакллаш ва 
тасвирлаш), амалга ошириш (таржима ва дастурлаш) 
4) рақамли тизимлар(аппаратлар, дастурий таъминот, тармоқ ва 
Интернет) 
5) Ўзаро алоқа( инсон ва рақамли технология, маълумотлар ва жараёнлар) 
ва таъсири(мунтазамлик, имкониятларни кенгайтириш) 
 
Сўнгги иккита тушунча одатда хисоб-китоб тафаккури қаторига 
олинмайди, чунки рақамли технологиялар асосига хисоб-китоб тафаккури 
олинган бўлиб, умумий хисоб-китоб концепциясини жорий қилишда ўзаро 
келишиб олинган. Ҳисоб-китоб тафакурини бундай қўлланиши қатор 
фундаментал 
фанларга 
қарши 
келсада, 
умумий 
тушунчаларнинг 
муҳимлигини кучайтиради, гарчи, масалан, ўқув дастури доирасида 
абстракция тушунчаси бир қатор фанларда ахамиятга эга бўлмасада.

---

35 
 
Таълим сохасида технологиялардаги асосий зиддиятлардан бири бўлиб 
муаммоларни хал этишда лойихалаш босқичидаги аниқ бир мухандислик 
ишланмаси йўқлиги ҳисобланади. Таълимдаги технология ичига "Дизайн ва 
технология" 
хамда 
"рақамли 
технологиялар" 
кириб, 
рақамли 
технологияларга кучли таъсир кўрсатади. Бундан ташқари хисоб-китоб 
тафаккурини шакллантиришда "Конструкциялаш ва технология" фани 
компьютерли илмдан чиқиб мухандислик дастурий таъминот ёки бошқа 
хисоблаш амалий фанлар сифатида жорий қилинмаган. Шундай қилиб хисоб-
китобли тафаккур бу назарий усул, унда тафакур ва дунёни тасаввур этиш 
шакллари баён этилиб, компьютер фанлари ёрдамида назарий билимлар 
амалда акс эттирилади. Асрлар давомида олимлар ва мухандислар 
ўртасидаги зиддиятлар борлигини кўришииз мумкин: илмий фаолият билан 
боғлиқ мумаммоларни ҳал этиш учун жараёнларни амалда кўллаш. 
 
Иккала усуларнинг қўлланиши австралия таълим тизимида рақамли 
технологиялар қўллашнинг кучли томонидир, шунингдек К-12 австралия 
таълим тизимдаги хисоб-китоб тафаккури доирасида ўқув дастурида 
назарий ва амалий фанларнинг бирлашиши кўрсатилган. Бу эса юқори олий