Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Ўзбекистонда демократик ўзгаришларни чуқурлаш-
тириш ва фуқаролик жамияти асосларини шакланти-
ришнинг асосий устувор йўналишлари. Бу йўналишлар 
сифатида қуйидагиларни қайд қилиб ўтиш мумкин: 
Бирин
-
чи устувор йўналиш
– мустақилликни асраб-авайлаш, ҳимоя 
қилиш ва мустаҳкамлаб бориш. 
Иккинчи устувор йўна
-
лиш
 – мамлакатда хавфсизлик ва барқарорликни, давлатнинг 
ҳудудий яҳлитлигини, тинчлик ва осойишталигини таъмин
-
лаш. 
Учинчи устувор йўналиш
 – бозор ислоҳотларини яна
-
да чуқурлаштириш, кучли бозор инфратузилмасини яра
-
тиш ва эркин иқтисодиёт тамойилларини жорий этиб бориш. 
Тўртинчи устувор йўналиш 
– инсон ҳуқуқлари ва эркинли
-
кларини, шунингдек, ошкораликни амалий ҳаётга жорий 
қилиш.
Бешинчи устувор йўналиш
– нодавлат ва жамоат 
ташкилотларнинг жамият ҳаётидаги ўрни ва ақамиятини 
кескин кучайтириш. 
Олтинчи устувор йўналиш
– суд – 
ҳуқуқ соҳасини ислоҳ қилишни давом эттириш. 
Еттинчи 
устувор йўналиш
 – кучли ижтимоий сиёсат олиб бориш.
Ўзбекистонда институционал (маъмурий) ислоҳот-
ларнинг асосий йўналишлари қуйидагиларда ўз ифо
-
дасини топади: 
Биринчидан,
иқтисодиётни бошқаришда 
давлатнинг ролини кескин чеклаш, давлатнинг бошқарув 
тузилмалари ва уларнинг вазифаларини қисқартириш, дав
-
лат бошқарув органларини сақлаб туришга сарфланаёт
-
ган харажатларни камайтириш зарур. Давлат вазифалари 
ва ваколатларини тобора кўпроқ жамоат, нодавлат ташки
-
лотларга, фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органлари
-
га ўтказиш. 
Иккинчидан,
бошқарувни номарказлаштириш, 
айрим вазифаларни эса ҳудудий бошқарув бўғинларига 
кенг кўламда топшириш, ортиқча маъмурий вертикал ту
-
зилмаларни тугатиш. Барча даражадаги ҳокимликларнинг 

---

425
ислоҳотларни амалга ошириш, жойлардаги ишларнинг 
аҳволи, иқтисодий ва ижтимоий муаммоларни ҳал этиш, 
бандлик муаммоларини ечиш ҳамда аҳоли турмушини фа
-
ровонлаштириш борасидаги масъулиятини кучайтириш. 
Учинчидан
, бозор иқтисодиёти талабларидан келиб чиққан 
ҳолда, айрим тармоқ ва ҳудудий бошқарув тузилмаларини 
қайта тузиш, бирлаштириш, қисқартириш ва тугатиш асо
-
сида иқтисодиётни бошқариш тузилмаларининг самарадор
-
лигини таъминлаш. 
Тўртинчидан
, бошқарув тизимининг 
самарадорлигини сифат жиҳатидан янги босқичга кўтариш. 
Қарорларни тайёрлаш ва қабул қилиш сифатини сезиларли 
даражада ошириш, уларнинг ижроси устидан таъсирчан на
-
зорат механизмини жорий этиш. Вазирлик ва хўжалик бир
-
лашмаларининг мавжуд бошқарув шакли, усул ва методла
-
рини маъмурий – буйруқбозликдан халос қилиш, уларнинг 
корхоналар хўжалик фаолиятига аралашиб, хўжалик юри
-
тувчи субъектларнинг иқтисодий мустақиллигини чеклаши
-
га йўл қўймаслик учун тегишли чора-тадбирларини амалга 
ошириш. 
Бешинчидан
, замонавий ахборот ва коммуникация 
технологияларини жорий этиш, кераксиз ҳисоботларни ва 
қоғозбозликни қисқартириш асосида давлат бошқаруви ти
-
зимини босқичма-босқич модернизация қилиш ҳисобидан 
унинг самарадорлигини ошириш.