Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Анъанавий жамият – қишлоқ хўжалиги устувор, 
меҳнат қуроллари оддий, меҳнат унумдорлиги паст бўлган, 
ишлаб чиқариш ва тақсимот иқтисодий алоқа жараёнлари
-
ни уйғунлаштириш, мувофиқлаштириш, ишлаб чиқариш 
ва истеъмол анъана ва урф-одатлар асосида ташкил этила
-
диган тизим. Анъанавий иқтисодиёт моделида мулкчилик 
муносабатларида меросхўрлик ва сулолаларнинг мавқеи 
ҳукмронлик қилади, иқтисодий жараёнлар урф-одатлар, 
удумлар, анъаналар, ижтимоий ва диний тартиблар ёрдамида 

---

17
тартибга солинади, натурал ва майда товар хўжаликлари хў
-
жалик юритишнинг устувор шакллари ҳисобланади.
Апологетика – бирор ғоя ёки таълимотни хато бўл
-
са ҳам кўр-кўрона ҳимоя қилиш. Маълум синф, тоифа, 
гуруҳлар манфаати ҳимоя қилинади.
Араб давлатлари лигаси (АДЛ) – араб мамлакатлари
-
нинг минтақавий Халқаро ташкилоти. 1945 йил 22 мартда 
тузилган. Унинг низоми 1945 йил 10 майда кучга кирган. 
АДЛга 21 давлат ва Фаластин мухторияти аъзо бўлган. АДЛ
-
нинг мақсади: сиёсий, иқтисодий, молиявий, маданий, ижти
-
моий, ҳарбий ва бошқа соҳаларда унинг аъзолари фаолияти
-
ни координациялаш ва ҳамкорликни ташкил этиш; давлатлар 
мустақиллигини таъминлаш; араб мамлакатлари ва уларнинг 
манфаатларига тегишли бўлган барча масалаларини кўриб 
чиқаш; АДЛ аъзолари орасида юзага келган низоларни бар
-
тараф этиш ва АДЛга аъзо давлатларга қарши агрессияларни 
бартараф этиш чора-тадбирларини кўриш. Унинг штаб-квар
-
тираси Қоҳирада (Миср) жойлашган.
Аралаш иқтисодиёт – мулкчиликни турли-туманли
-
ги, уларнинг тенглигига ва иқтисодиётни аралаш тартибда 
бошқаришга асосланган иқтисодиёт. Аралаш иқтисодиёт 
(буйруқбозлик ва бозор иқтисодиётининг қўшилиш 
нуқтасида ҳосил бўлади) моделида мулкчиликнинг турли-
туман шакллари мавжуд бўлади, иқтисодий жараёнлар бо
-
зор механизми билан бирга давлат томонидан ҳам тар-ти
-
бга солинади. Аралаш иқтисодиётнинг муҳим белгилари 
қуйдагилар: 1) мукаммал техника ва технологияга асосла
-
нади; б) майда ва ўрта бизнес кенг ривожланади; 2) мулк-
чиликнинг турли-туманлиги рақобат кураши ва танлаш 
имконини кенгайтиради; 3) даромад ишлаб чиқаришнинг 
ўзида унинг иштирокчилари, ресурс эгаларининг ҳиссасига 
кўра ўзлаштирилади, даромадларда иш ҳақи ҳиссаси ор
-
тиб боради; 4) моноиқтисодиётда манфаатлар тўқнашуви 
содир бўлса, аралаш иқтисодиётда манфаатлар мувозанат
-
лашувига имкон яратилади; 5) миллий бойлик таркибида 

---

18
аҳоли мол-мулкининг ҳиссаси ортиб боради; 6) бозорга хос 
бўлган муносабатлар билан бир қаторда бозорга хос бўлма
-
ган муносабатлар ҳам мавжуд бўлади, ривожланади; 7) халқ 
истеъмолини қондирувчи соҳалар устувор ривожланади; 8) 
аралаш иқтисодиёт иқтисодчиларнинг эътирофича, инсоният 
иқтисодий цивилизациясининг энг катта ютуғи ҳисобланади.