Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Давлат қимматли қоғозлари – бюджет камомадини 
қоплаш мақсадида ҳукумат ёки маҳаллий ҳокимият идора
-
лари номидан чиқарилган ва албатта ҳукумат томонидан 
кафолатланган қимматли қоғозлар. Амал қилиш муддатига 
кўра турлари: қисқа муддатли облигациялар – 
хазина вексел
-
лари 
(бир ҳафтадан 1 йилгача), ўрта муддатли – 
ноталар 
(1 
йилдан 5 йилгача), узоқ муддатли – 
бонлар
(5 йилдан ортиқ). 
Шунингдек, аҳоли жамғармаларини жалб қилиш мақсадида 
чиқариладиган жамғарма бонлар, сертификатлар сингари 
давлат қимматли қоғозлари ҳам мавжуд. Давлат қимматли 
қоғозлари исталган вақтда тўлов учун тақдим этилиши мум
-
кин, аммо муддати тўлмаган қимматли қоғозлар учун тўлов 
фоизлари паст бўлади.
Давлат мақсадли жамғармалари – Давлат бюджети 
таркибида жамлантириладиган жамғармалар бўлиб, улар
-
нинг ҳар бири учун маблағлар манбалари, ҳар бир манба
-
дан маблағ тушиши нормалари ва шартлари, шунингдек, шу 
маблағлардан фойдаланилиши мумкин бўлган мақсадлар 
қонун ҳужжатлари билан белгиланади.
Давлат 
молияси 
– 
давлат 
ихтиёрида 
пул 
жамғармаларининг ташкил этилиши, тақсимланиши ва сарф-
ланиши соҳасидаги молиявий муносабатлар. Давлат молия
-
си маблағлари умуммиллий манфаатлар йўлида сарфланади 
ва давлат функцияларини бажаришга хизмат қилади. Дав
-
лат молияси пул жамғармалари, молия механизми, давлат
-
нинг молиявий институтлари (идоралари) ва молия сиёса
-
тини ўзида мужассамлаштиради. Давлат молияси таркибан 
давлат бюджети, маҳаллий (муниципал) бюджетлар, давлат 
корхоналарининг молияси (уларнинг бюджети), ҳукуматга 
қарашли махсус жамғармалар, давлат кредити (давлат қарз 
олган ва қарзга берадиган воситалари) каби турларга бўли
-

---

88
нади. У такрор ишлаб чиқариш жараёнларини таъминлаш, 
халқнинг моддий ва маънавий турмуш фаровонлигини оши
-
риш, давлат органларини маблағ билан таъминлаш, мамла
-
кат иқтисодиётини ўстириш, ижтимоий соҳани молиялаш-
тириш, иқтисодиётни инвестициялаш, аҳолини ижтимоий 
ҳимоя қилиш, миллий хавфсизликни таъминлаш, давлатни 
идора қилиш ва бошқаларда етакчи восита ҳисобланади. 
Мавжуд барча корхоналар ва миллий иқтисодиёт тармоқлари 
молияси давлат молияси ва молия тизими заҳираларининг 
асосий манбаидир.