Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети “ИҚтисодиёт назарияси” кафедраси

14-мавзу. Ижтимоий жараёнлар ва аҳоли турмуш даражасининг ўсишини прогнозлаш. Ижтимоий жараёнларнинг хусусиятлари ва уларни ифодаловчи кўрсаткичлар. Мамлакат бюджетидан ижтимоий жараёнларни ривожлантириш учун ажратилган маблағлар, уларнинг ўзгариш динамикаси, Ўзбекистон ижтимоий соҳаларни ривожлантириш сиёсати. Ижтимоий соҳаларни прогнозлаш усуллари ва моделлари, уларнинг ўзига хос хусусиятлари. Аҳоли турмуш динамикасини баҳолвчи кўрсаткичлар, ушбу кўрсаткичларни ўзгариш динамикаси. Аҳоли турмуш даражасини белгиловчи меъёрий миқдорлар. Ўзбекистонда уларнинг амалдаги миқдори прогноз учун асосий ахборот базаси. Маиший хизматлар соҳасини прогнозлаш, чакана савдо айланмаси ва унга бўлган талабни прогнозлаш. Кадрлар тайёрлаш ва таълим тизимининг таркибий ўзгаришеи прогнозлаш.


15-мавзу. Демографик жараёнларни прогнозлаш. Прогнозлаш объекти демографик жараёнларнинг хусусиятлари, ўзагриш тенденцияси, ўсиш динамикаси. Мамлакат аҳолисининг таркибий тузилиши. Аҳоли миграцияси, таркибий ўзгариши. Ишчи кучи, шаҳар ва қишлоқларда уларнинг таркибий тузилиши. Демографик жараёнларни ифодаловчи кўрсаткичлар ва уларни белгиловчи омиллар. Аҳоли сонини прогнозлаш, демографик кўрсаткичларни прогнозлаш усуллари ва моделлари. Ўзбекистондаги меҳнат ресурсларининг таркиби ва уларни прогнозлашнинг ўзига хос хусусиятлари.


16-мавзу. Тармоқнинг иқтисодий ривожланишини прогнозлаш. Тармоқдаги маҳсулот талабини прогнозлаштириш. Прогнозлаштириш объектини белгилаш. Прогнозлаштиришдан кўзда тутилган мақсад ва вазифаларни аниқлаш. Прогнозлаштиришнинг вақтини аниқлаш. Талаб доиралари ва уларнинг талабдаги улушини аниқлаш, ретроспектив маълумот тўплаш, прогнозлаштириш усулини танлаш, тармоқ маҳсулотига бўлган эҳтиёж бўйича талаб моделини ишлаб чиқиш.Узоқ муддатли талаб. Прогноз объекти. Прогнозлаштириш вақти. Тармоқ иқтисодий ривожланишида кўзда тутилган мақсад. Илмий техникавий ривожланиш. Ишлаб чиқариш тузилмаси. Қисқа муддатли прогнозлаштириш. Режалаштирилаётган давр прогнози. Ресурслар сиғимини прогнозлаштириш. Норматив усул. Оддий ўртача усул. Экстраполяция усули. Регрессия усули. Ишлаб чиқариш ресурслари талабини прогнозлаштириш. Тармоқнинг прогнозлаштириш таркиби. Талабни прогнозлаштириш жараёни. Истеъмолнинг меъёри, ресурсларга талабни прогнозлаштириш.