Олий ва Ўрта Махсус таълим вазирлиги Гулистон Давлат университети Табиатшунослик факултети

Пахта тозалаш саноати
. Кароколпогистонда 1960 йиллардан бошлаб 
пахта тозалаш санаоти ривожлана бошлади. Бо`нга Қо`нг`ирот-Чоржов, 
Нукус-Учкудук-Тошкент ё`налишидаги темир ё`л линиясининг ишга тушиши 
катта имкониятлар очди. О`рта Осиё ва жаҳоннинг бошқа давлатларидан 
пахта тозалаш саноати учун машиналар жиҳозлари олиб келинишига ё`л 
очилди. Бу пахта тозалаш саноатини та`мирлаш учун техник база тузди. 
Ҳозир Қорақалпог`истонда 9 та пахта 
тозалаш заводи ва 44 та пахта тайёрлаш пункти бор. Пахта тозолаш 
корхоноларида 49 та қуритувчи-тозаловчи тсехлар бор.
То`қимачилик саноати
. Қорақалпог`истонда то`қимачилик саноати 
энг янги тармоқлар қаторига киради. Дастлаб республикада Хо`жайли, 
Манг`ит, Беруний шаҳарларида ип йиг`ирадиган то`қимачилик корхоналари 
ва То`ртко`лда ип-газлама то`қийдиган ишлаб чиқариш бирлашмаси иш 
бошлаган бо`лса, 1993 йилнинг май ойидан бошлаб Туркиянинг "Язекс" 
фирмаси ёрдамида "Катекс" номли то`қимачилик маҳсулотларини ишлаб 
чиқарувчи корхона ишга тушди. Бу корхона 1993 йилнинг 8 ойи давомида 
801 минг донадан иборат умумий баҳоси 2 млн 448 минг со`млик 
то`қимачилик маҳсулотларини ишлаб чиқарди. 1995 йилга келиб эса Нукус 
то`қимачилик актсионерлик жамиати 54 млн 624 минг со`млик маҳсулот 
тайёрлаш имкониятига эришди.
2.2 Қорақалпоғистон Республикаси қишлоқ хўжалиги
Қорақалпог`истон республикаси худидида қишлоқ хо`жалиги халқ 
хо`жалигининг энг йирик тармоқларидан ҳисобланади ва аҳолини кундалик 
эҳтиёж маҳсулотлари ҳамда саноатнинг айрим тармоқларини зарур маҳсулот 
билан та`минлашда катта рол` о`йнайди. Қишлоқ хо`жалиги тармоқларини 
ривожлантириш хо`жалик муаммолари ичидаги асосий вазифалардан 

---

ҳисобланади ва ҳозирги кунда ҳукумат органларининг диккат марказидаги 
бош масалалар қаторига киради. Ҳақиқатдан ҳам Қорақалпог`истоннинг 
табиий-иқтисодий шароитида қишлоқ хо`жалиги ишлаб чиқаришнинг энг 
асосий тармоқларидан ҳисобланади ва бу тармоқнинг ривожланиш 
даражасини саноат рел`сига яқинлатиш тириш амали эҳтиёжлар ишга 
оширилди. 
Айниқса, 80-йилларнинг иккинчи ярмидан бошлаб,халик хужалигини, 
жумладан қишлоқ хо`жалигининг моддий-техника базасини уюштириш учун 
ажратилган йирик маблаг`ларнинг ҳажми 1,9 млрд. со`м, 1986-1990 йилларда 
2,5 млрд со`м, 2000-йили 33,9 млрд сум бо`лган бо`лса, бу ко`рсаткич 2000 
йили 33,9 млрд. со`мга ко`пайди. Ана шу сарфланган маблаг`ларнинг 33% и 
ишлаб чиқариш об`ектларни қуриш, қишлоқ хо`жалик машиналарини сотиб 
олиш, транспорт тармоқларини яхшилаш ва бошқалар учун фойдаланилди. 
Бу ширкат ва фермер хо`жаликларининг машина, трактор базасини 
кенгайтиришга 
ва 
яхшилашга 
ё`л 
очди. 
Кейинги 
йилларда 
республикамизнинг қишлоқ хо`жалиги юқори савияли ҳамда кучли 
тракторлар С-100 , К-700, К-701 “Кейс” “Класс”ва бошқа юқори сифатли 
пахта териш машиналари билан та`минланди.