...жадвал Енгил саноат маҳсулотларини ишлаб чиқариш динамикаси
Маҳсулотлар номи
|
2001 й.
|
2002 й.
|
2003 й.
|
2004 й.
|
2005 й.
|
2006 й.
|
2007 й.
|
Пахта толаси, минг т.
|
1138,1
|
1160,0
|
946
|
1008,0
|
1188,2
|
1171,2
|
|
Ипак пахта толаси калаваси, минг т.
|
144,3
|
167,8
|
159,8
|
159,1
|
|
|
|
Ипак толаси, минг т.
|
1,3
|
0,9
|
0,6
|
0,7
|
0,8
|
0,9
|
0,9
|
Ип газлама, млн. м2
|
401,8
|
429,4
|
421,3
|
346,2
|
258,3
|
176,0
|
158,6
|
Шойи газлама, млн.м2
|
5,3
|
5,2
|
5,4
|
5,3
|
3,4
|
3,5
|
4,2
|
Гилам ва гиламчилик маҳсулотлари, минг м2
|
1670
|
1809
|
7467
|
16524
|
17377
|
17604
|
21213
|
Пайпоклар, млн. жуфт
|
15,8
|
12,2
|
18,4
|
19,0
|
19,3
|
8,8
|
4,9
|
Трикотаж маҳсулотлари, млн.
дона
|
38,2
|
31,4
|
35,1
|
39,4
|
36,3
|
41,5
|
52,7
|
Пойабзал, млн. жуфт
|
6,8
|
7,2
|
6,8
|
5,1
|
2,3
|
2,6
|
2,7
|
Озиқ-овқат саноати. Республика мустақилликка эришганидан сўнг озиқ- овқат саноатида чуқур ташкилий ва иқтисодий ўзгаришлар амалга оширилди. Кўпгина корхоналар давлат тасарруфидан чиқарилиб, очиқ турдаги акциядорлик жамиятларига айлантирилди, илгари тармоқ корхоналарига раҳбарлик қилган вазирликлар тугатилиб, «Ёғ-мой ва озиқ-овқат саноати» ва
«Ўзгўштсаноат» уюшмалари, «Ўзмевасабзавот-холдинг» компанияси,
«Ўздонмаҳсулот» давлат-акциядорлик компанияси ташкил этилди.
Саноатнинг бу тармоғи асосан хомашёни қайта ишлашга асосланган. Республика умумий саноати маҳсулоти ҳажмида озиқ-овқат саноати 9,3%ни ташкил этган. Озиқ-овқат саноати тармоғида гўшт ва гўшт маҳсулотлари, ёғ- мой, сут ва сут маҳсулотлари, шакар, нон ва нон маҳсулотлари, макарон, мева- сабзавот консервалари, қандолат, чой қадоқлаш, узум ва шампан виноси, спирт, ароқ, пиво, чанқоқбосар ичимликлар, тамаки, совун ва бошқа маҳсулотлар ишлаб чиқарадиган кўплаб саноат корхоналари фаолият кўрсатмоқда.
Озиқ-овқат саноатида 2001-2007 йилларда эришилган даража ҳақида қуйидаги жадвалда келтирилган асосий кўрсаткичлар орқали муайян тасаввурга эга бўлиши мумкин.
...жадвал Озиқ-овқат саноати маҳсулотларини ишлаб чиқариш динамикаси
|
2001 й.
|
2002 й.
|
2003 й.
|
2004 й.
|
2005 й.
|
2006 й.
|
2007 й.
|
Гўшт ва гўшт маҳсулотлари,
минг т.
|
122,3
|
147,4
|
169,6
|
177,6
|
152,7
|
157,8
|
155,5
|
Сут ва сут маҳсулотлари, минг
л.
|
186,9
|
216,6
|
255,9
|
271,1
|
250,6
|
268,6
|
267,9
|
Мол ёғи, минг т.
|
2,0
|
1,9
|
1,6
|
1,7
|
1,7
|
3,0
|
2,0
|
Ўсимлик ёғи, минг т.
|
236,8
|
222,2
|
218,5
|
222,7
|
261,7
|
293,5
|
280,7
|
Пишлоқ ва ёғли бринза, минг
т.
|
|
|
0,7
|
0,8
|
0,9
|
0,5
|
0,3
|
Қанд-шакар, минг т.
|
288,0
|
217,2
|
248,2
|
193,7
|
146,4
|
170,6
|
170,9
|
Ун, минг т.
|
1784,9
|
1769,3
|
1299,2
|
1737,2
|
1576,2
|
1674,9
|
1757,5
|
Крупа, минг т.
|
62,6
|
36,4
|
42,2
|
20,1
|
36,8
|
24,4
|
10,7
|
Нон ва нон маҳсулотлари,
минг т.
|
846,7
|
842,8
|
745,2
|
729,2
|
685,7
|
606,2
|
716,2
|
Консервалар, муб,
|
|
|
547,0
|
357,8
|
370,3
|
437,3
|
361,9
|
Қандолат маҳсулотлари, минг
т.
|
62,5
|
61,1
|
49,6
|
60,4
|
32,0
|
32,0
|
32,6
|
Макарон маҳсулотлари, минг т.
|
92,2
|
74,6
|
54,4
|
50,2
|
50,8
|
45,6
|
39,1
|
Маргарин маҳсулотлари, минг
т.
|
19,3
|
19,3
|
17,7
|
20,0
|
21,3
|
22,0
|
17,9
|
Кир совун, минг т.
|
36,2
|
41,0
|
48,6
|
49,7
|
55,0
|
57,3
|
48,3
|
Атир совун, минг т.
|
1022
|
1501
|
1595
|
405
|
621
|
1574
|
1195
|
Узум виноси, минг дал.
|
7185
|
8381
|
6236
|
4231
|
4314
|
4411
|
5602
|
Ароқ ва ликероароқ маҳсулотлари, минг дал
|
6631
|
6134
|
6523
|
6945
|
6805
|
6918
|
9249
|
Алкоголсиз ичимликлар, минг
дал
|
13,6
|
12,7
|
6,4
|
4,5
|
7,5
|
11,7
|
17,9
|
Минерал суви, млн ярим литр
|
102,6
|
144,8
|
166,8
|
159,9
|
147,5
|
143,3
|
190,1
|
Чой табиий, минг т.
|
6,5
|
5,3
|
8,0
|
6,1
|
8,4
|
13,5
|
16,4
|
Тамаки маҳсулотлари, млн
дона.
|
6976
|
7044
|
6520
|
6167
|
5349
|
7986
|
8761
|
Қисқача хулосалар
Саноат миллий иқтисодиётининг етакчи тармоғи ҳисобланади. Ижтимоий ишлаб чиқаришни ривожлантиришда, аҳолининг фаровонлигини оширишда унинг аҳамияти беқиёсдир.
Ўзбекистон саноати жуда катта тарихий йўлни босиб ўтган ва истиқлол йилларида, XX асрнинг охирги 10 йилида тубдан ўзгариб, бозор иқтисодиёти талабларига мос равишда ривожлана бошлади. 80-йилларнинг ўрталаридан бошланган саноат инқирози тугатилиб, 1995 йилдан бошлаб унинг ўсиши суръати кучая бошлади. 2008 йилдаги ўсиш 1995 йилдагига нисбатан тахминан 250 фоизни ташкил этади.
Саноатнинг энг муҳим соҳаси оғир саноат бўлиб, у бошқа тармоқларга нисбатан жуда тез ўсмоқда. Айниқса, унинг ёқилғи-энергетика, машинасозлик, металлургия ва қурилиш материаллари тармоқлари тез ривожланди.
Ўзбекистон саноати фан-техника тараққиёти, бошқаруви ва ташкил этилишининг такомиллашуви, кадрлар салоҳиятининг юқори даражага кўтарилиши ҳамда хорижий инвестицияларнинг кўплаб жалб этилиши туфайли изчил ривожлана бошлади. Мустақиллик йилларида унинг тармоқ структураси тубдан ўзгарди ва натижада янгидан-янги тармоқлар юзага келди.
Саноат соҳасида ажойиб ютуқлар билан бирга бир қатор камчиликлар ва ҳал этилмаган муаммолар ҳам бор. Ҳозирги кунда муаммоларнинг ечимини топиш учун Ўзбекистонда барча имкониятларга – жуда катта моддий, меҳнат, молиявий ва интеллектуал ресурсларга эга. Улардан оқилона фойдаланиш асосида республика саноатини қудратли саноатга айлантириш ва самарадорлик жиҳатидан янада юқори даражага кўтариш мумкин.
Саноат – миллий иқтисодиётнинг етакчи тармоғи.
Саноатнинг асосий хусусиятлари ва саноат ишлаб чиқаришининг халқ хўжалигининг бошқа соҳалар билан ўзаро боғлиқлиги нималарда намоён бўлади?
Ўзбекистон саноатининг ривожланиш босқичлари ва саноат тармоқларининг тараққиёти.
Саноат ва бозор хўжалиги ҳамда унинг хорижий бозорга чиқиш имкониятлари ва йўллари нималардан иборат?
Саноат ишлаб чиқаришнинг халқаро ҳамкорлик соҳасидаги вазифалари нималарни тақазо этади?
Асосий адабиётлар
Узбекистон Республикаси Президентининг «Ишлаб чикаришни модернизациялаш, техник ва технологик кайта жихозлаиши рагбатлантиришга оид кушимча чора-тадбирлар тугрисида»ги Фармони. Халк сузи. 2007 йил, 15 март.
Узбекистоннинг 16 йиллик мустакил тараккиёт йули. Президент И. Каримовнинг Узбекистон Республикаси Олий Мажлиси, Вазирлар Махкамаси ва Президент Девонининг Узбекистон мустакиллигининг 16 йиллигига багишланган кушма мажлисидаги маърузаси. Халк сузи, 2007 йил, 31 август.
Каримов И.А. Инсон манфаатлари устиворлигини таъминлаш – барча ислохот ва узгаришларимизнинг бош максадидир. 2007 йилда мамлакатни ижтимоий- иктисодий ривожлантириш якунлари ва 2008 йилда иктисодий ислохотларни чукурлаштиришнинг энг мухим устувор йуналишларига багишланган Вазирлар Махкамаси мажлисидаги маъруза. Халк сузи. 2008йил. 9 февраль.
Ватанимизнинг боскичма-боскич ва баркарор ривожланишини таъминлаш – бизнинг олий максадимиздир. Президент Ислом Каримовнинг Узбекистон Республикаси Конститутцияси кабул килинганининг 16 йиллигига багишланган тантанали маросимдаги маърузаси. Халк сузи, 2008 йил, 6декабр.
«Йирик саноат корхоналарин билан касаначиликни ривожлантириш
асосидаги ишлаб чиҳариш ва хизматлар ўртасида коперацияни кенгайтиришни рағбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида» Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармони. // Халқ сўзи. №4 2006 йил 6 январь.
«2006 йилда ижтимоий-иқтисодий якунлари ва 2007 йилда иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг энг муҳим устувор йўналишлари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси мажлисининг қарорлари. Халқ сўзи, 2007 йил 15 февраль.
«2007 йилда ижтимоий-иқтисодий якунлари ва 2008 йилда иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг энг муҳим устувор йўналишлари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси мажлисининг қарорлари. Халқ сўзи, 2008 йил ... февраль.
Промышленность Республики Узбекистан. 2000-2008. Статистические сборники.
http://www.gov.uz - «Хукумат сайти». http://www.tsue.uz – «Университет сайти»
Do'stlaringiz bilan baham: |