Олий ўқув юртлари талабалари бандлигини таъминлаш таълим тизимининг устувор вазифаларидан биридир! Ш. Мирзиёев

Меҳнат кодексининг 80-моддасида ўриндошлик асосида ишга киришда шахслар асосий иш жойидан маълумотнома тадим этишлари кераклиги белгиланган.
Асосий иш жойи - Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг 81-моддасига мувофиқ иш берувчи томонидан ходимнинг меҳнат дафтарчаси юритиладиган ташкилотдир.
Ўриндошлик асосида ишлаш - ходимнинг ўзининг асосий ишини бажаришидан ташқари асосий ишидан бўш вақтида меҳнат шартномаси асосида бошқа ҳақ тўланадиган ишни бажариши.
01.
02.
Вазирлар Маҳкамасининг 2012 йил 18 октябрдаги 297-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўриндошлик асосида ҳамда бир неча касбда ва лавозимда ишлаш тартиби тўғрисида”ги низомнинг 2-бандида асосий иш тушунчасига ва ўриндошлик асосида ишлаш тушунчасига таъриф берилган:
02
Асосий иш жойининг энг муҳим белгилари эса, бу иш жойида одатда ходим билан алоҳида меҳнат шартномаси тузилади, у муайян вазифага ишга қабул қилинади ва унинг учун алоҳида меҳнат дафтарчаси юритилади. Яъни, ходимнинг меҳнат дафтарчаси сақланадиган жой унинг асосий иш жойи ҳисобланади.
04
Олий-ўқув юртлари талаба учун иш жойи ҳисобланмайди, бундан ташқари, ҳаммамиз биламиз, олийгоҳларда ҳар бир талаба учун меҳнат дафтарчалари очилмайди ва юритилмайди.
03
Агар талаба ўқиётган олийгоҳ унинг учун асосий иш жойи ҳисобланганда ва ушбу олийгоҳда талаба учун меҳнат дафтарчаси очилган ва юритилган тақдирда, биз бу талабанинг бошқа ташкилотдаги меҳнат фаолиятини ўриндош иши деб ҳисоблашимиз мумкин бўларди.
01
Ушбу иккита тушунчадан биз саволимизга аниқ жавоб топа оламиз. Ўриндошлик иши деганда, ходимнинг унинг бошқа ташкилотда асосий иш жойи бўла туриб, ушбу асосий иш жойидан бўш бўлган вақтда яна бошқа бир ташкилотда меҳнат шартномаси асосида ишлашини тушунамиз (ҳозир гап ташқи ўриндошлик ҳақида кетяпти).
Асосий иш жойи тушунчаси
Талабаларнинг ўқишдан бўш вақтдаги иши ўриндошлик бўлади, деган фикр келиб чиқишига асосий сабаб:
01
03
02
«Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида»ги Қонуннинг 37-моддаси е-бандига асосан, олий таълим муассасаларидаги ....кундузги ўқиш, шу жумладан чет элдаги ўқиш даврлари ҳам иш стажига қўшиб ҳисобланадиган меҳнат фаолияти қаторига киритилади деб кўрсатиб ўтилган.
Ушбу Қонуннинг 37-моддасида кўрсатилган даврлар фуқароларга фақатгина пенсия ҳисоблаш учун иш стажи сифатида тадбиқ қилинади деб кўрсатиб ўтилган. Бу давр талабанинг расман иш жойи ҳисобланмайди.
Меҳнат учун иш жойи бўлмаган ва ишга қабул қилишга оид жараён амалга оширилмаган жой ҳеч қачон ходимнинг иш жойи деб эътироф этилмайди. Яъни, олий таълим муассасаси талаба учун асосий иш жойи бўла олмас экан, демак, талабанинг ўқишдан бўш вақтда бошқа ташкилотлардаги меҳнат фаолияти унинг учун ўриндошлик иши эмас, балки АСОСИЙ ИШ ҲИСОБЛАНАДИ.
2
Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта-махсус таълим вазирининг “Олий таълим тўғрисида”ги Низомни тасдиқлаш ҳақидаги 9-сонли буйруғи (рўйхат рақами №1222, 22.02.2003) 50-бандига мувофиқ кундузги таълим шаклида таҳсил олаётган талабалар ўқишдан бўш вақтларида олий ўқув юрти ва бошқа ташкилотларда меҳнат шартномаси тузган ҳолда ишлашлари мумкинлиги белгиланган.
1