Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта

Квалиметрия ва аксиология. 
Аксиология жамиятдаги қадриятлар тизими, баҳоланаётган ғоя ёки 
қадриятнинг инсон ҳаётида тутган ўрни, моддий ва маънавий қадриятларни 
квалиметрик методлар билан ўрганиб, баҳолаб уни оммалаштиради.
Бу ерда ғоявий (ахлоқий, эстетик, маънавий) қадриятлар ва моддий 
(табиий, иқтисодий) қадриятлар назарда тутилмоқда. 
Қадриятлар назарияси мазкур қадриятларни баҳолашни шу кунга қадар 
мантиқий кўрсатмалар асосида баҳолашни амалга оширмоқда. Қадриятларнинг 
мазмуни ва моҳияти, тушунчалари ҳали тадқиқ этилмаганлиги боис, миқдорий 
баҳолаш кам қўлланилади. 
Қадриятларни сифат жиҳатдан баҳолаш нуқтаи назаридан 
квалиметриянинг миқдорий баҳолаши қўлланилганда, мазкур жараённи 
аксиологиянинг бир бўлимининг объекти сифатида қараш мумкин. 
Аксиологиянинг квалиметрияга ва аксинча, квалиметриянинг аксиологияга 
таъсирини 
иқтисодиётнинг 
иқтисодга, 
биологиянинг 
биометрияга, 
социологиянинг жамиятга қандай таъсир кўрсатишини назарда тутган ҳолда 
тушуниш лозим. Бу икки фан тармоғи бар-бири билан узвий алоқада бўлади. 
Квалиметрия ва самарадорлик назарияси.
Кўпчилик ҳолларда самарадорлик назарияси, масалан, объектнинг 
иқтисодий самарадорлиги жуда кўп мезонлар асосида аниқланади ва уларнинг 
умумий томонлари, объектнинг фойдали томонлари ўлчаш асосида, яъни 
сарфланган маблағ, вақт, хомашё билан унинг қиймати (нархи) ўртасидаги 
боғланиш белгиланади. Бу жараёнда қиймати (нархи) пул бирликларда (камдан 
кам ҳолларда ишчи кучи ва унга сарфланган вақти эътиборга олинади) 
белгиланади. 
Объектдан олинадиган фойда пул-кредит бирлигида тонна, метр ва ҳ.к. 
шаклларда аниқланади. 

---

120 
Самарадорлик назариясида самарадорликни аниқлаш мезонларини муайян 
шакл ва физик бирликлар ташкил этади. 
Шундай қилиб, квалиметрия объектнинг самарадорлиги ва мақсадга 
мувофиқлигини аниқлашда асосий манба бўлиб хизмат қилади.