Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни

образини тўла идрок этиб, унга етишишдир. Айни шу ҳолат бадиий 
матнни филологик таҳлил қилишиннг асосига қўйилиши лозим
4
». 
Мазкур қараш кўп жиҳатдан, таҳлилга оид хусусиятларни қамраб олган. 
Дарҳақиқат, китобхон ёки тадқиқотчининг муаллифни идрок этиши, унинг 
қарашлари моҳиятига етишиши ўрганилаётган адабий асарни бутун 
серқирралиги билан англаганлигини билдиради. Бадиий асарни муаллиф 
даражасида идрок этиш санъат намунасига хос жуда кўп жиҳатларни ҳис 
этиш, асар замиридаги мантиқий ва бадиий маънони тўлиқ илғаб олиш 
имконини беради. Адабиёттанув илми учун муаллиф даражасига етиб, 
унинг ҳолатини илғаб таҳлил қилиш бадиий асарни тушунишнинг орзу 
қилинган олий босқичи ҳисобланади.
Айни вақтда, бадиий адабиёт намуналари орасида муаллиф истагидан 
ташқари маъноларни ташийдиган, унинг мўлжалидан кўра ошиқчароқ 
ижтимоий-эстетик «юк»ни зиммасига олган, муаллифнинг ўзи кутмаган ёки 
билмаган ҳолда бадиий кашфиётларга айланган кўплаб асарлар борлигига 
адабиёт тарихи тониғдир. Чунки бирор асардаги муаллиф тасвирлаган 
бадиий манзара билан ўқувчи-талаба ёхуд таҳлилчи томонидан идрок 
этилган бадиий манзара ҳамиша ҳам бир хил бўлавермайди.
Баъзан ўқувчи-талаба муайян асардан адиб мутлақо кўзда тутмаган, 
хаёлига келтирмаган, ҳатто унинг қарашларига зид, аммо соғлом мантиқ ва 
ўқувчи-талаба назарида тўғри бўлиб кўринадиган бадиий хулоса чиқариши 
ҳам мумкин. Чунки ҳаётий вазиятнинг ўзгариши, ижтимоий воқеликда 
юзага келган янгича ҳолатлар баъзан ижодкорнинг оддий бир асаридан 
кутилмаганда, ўзгача бир чуқур ижтимоий-ҳаётий маънолар келиб 
чиқишига сабаб бўлади. Негаки, ҳақиқий бадиий асарнинг умри узун, гарчи 
у муайян замонда дунёга келган ва унинг хусусиятларини акс эттирган 
бўлсада, фақат яратилган дам учунгина мансуб бўла олмайди. Таниқли рус 
психологи Л. С. Виготскийнинг: «Санъатни кўпроқ даражада кечиккан