Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни

Мезонларни танлаш муаммосини ҳал этишга имкон берадиган 
иккита асосий усул мавжуд:

 
биринчиси
, катта мураккаб муаммо худди шундай кенг мезонлар 
ѐрдамида аниқланиши кераклигини талаб қилади, яъни ўз моҳиятига кўра 
мураккаб тизим бўлган концептуал муаммони ҳал қилиш ва кўриб чиқиш 
учун концептуал ѐндашувлар зарур. Масалан, ишсизлар сонининг ошиши 
муаммоси. Бу ерда муаммони демографик жараѐнларни назорат қилиш билан 
ҳал қилиш мумкин деб ҳисоблаш унчалик тўғри эмас. Чунки демография 
масаласининг ўзи ишсизлик муаммосидан анча кенг бўлиши мумкин. Бундан 
келиб чиқиб, демографик муаммосининг ҳал қилинганлик мезони ҳар доим 
ҳам ишсизлик муаммосини ҳал қилиш мезони бўлиб хизмат қилмайди. 

 
бошқа усул
катта мураккаб тизимни катта бўлмаган гуруҳларга бўлиб, 
ҳар бир гуруҳ учун тўғри келадиган “тор” мезонларни конструкциясини 
яратишдан иборат. Масалан, олий таълим тизими. Мезонларни ушбу тизим 
фаолиятини ташкиллаштириш йўналишлари (моддий-техникавий, кадрлар, 
ҳуқуқий ва бошқ. йўналишлар) бўйича катта бўлмаган гуруҳларга бўлиб 
оламиз. 
Олий 
таълим 
тизими 
фаолиятини 
ташкиллаштиришнинг 
йўналишлари бўйича алоҳида катта бўлмаган гуруҳларга ажратиб 
олганимиздан кейин уларнинг ҳар бири учун тор доирада бўлган мезонларни 
ишлаб чиқамиз. Натижада, ечим мезонининг бу кўринишдаги шакли 
тизимнинг битта алоҳида олинган йўналиши бўйича бўлган муаммо ҳал 
қилинганлиги тўғрисида фикр юритишга асос бўлади. 
Ҳар бир ҳолатда муаммолар у билан таққосланаѐтган тизимга 
қараганда ҳар бир баҳоланаѐтган тавсифи бўйича юқорироқ бўлган тизимни 
топиш билан ҳал этилади. Кўп ҳолатларда таққослаш асосида, тавсиф 
кетидан тавсиф, ҳар бир тизимнинг “камчилик” ва “афзаллик” томонларини 
“тарозига” солиб кўриш керак.