Ойликдан яшаргача ёшдаги касал бола а£волини ба£оланг ва таснифланг

2.0. УМУМИЙ ХАВФ БЕЛГИЛАРИ БОР-ЙЎҚЛИГИНИ ТЕKШИРИБ KЎРИНГ 
Kасал болаларнинг ҳаммасида умумий ҳавф белгилари бор-йўқлигини текшириб 
кўринг. 
Агар: 
Ø
бола суюқлик ича олмайдиган ёки эма олмайдиган; 
Ø
ҳар қандай овқат ёки суюқликдан сўнг қайт қиладиган; 
Ø
шу касалик мобайнида тиришиб, шайтонлаган ёки кўрик пайтида шайтонлаш 
кузатилса; 
Ø
летаргик (уйқучан) ҳолатда ёки беҳуш бўлса, унда ушбу касал болада
умумий хавф белгилари бор, деб ҳисобланади. 
Болада умумий хавф белгилари бўлса, демак, унинг аҳволи жиддий. Умумий хавф 
белгилари бор болаларнинг кўпчилигини ЗУДЛИK БИЛАН касалхонага юбориш керак 
бўлади. Улар антибиотикларни инъекция қилиб, кислород бериб ёки тиббий 
муассасангизда йўқ бўлиши мумкин бўлган бошқа чораларни кўриб амалга 
ошириладиган ҳаётий зарур давога муҳтож бўлишлари мумкин. Боланинг аҳволига 
баҳо беришнинг қолган босқичларини тезлик билан тугатинг. Шошилинч даво ўтказиш 
Давони белгиланг
модулида батафсил ёритилган. 
Қуйида «Баҳоланг» устунчасининг биринчи бўлими келтирилган. Унда умумий хавф 
белгилари бор-йўқлигини қайдай текшириб кўриш кераклиги тасвирланган. 
Умумий хавф белгилари бор-йўқлигини текшираётганингизда: 
УМУМИЙ ХАВФ БЕЛГИЛАРИ БОРМИ, ТЕКШИРИБ КЎРИНГ 
Сўранг: 
 
·
Ича олмайди ёки эма олмайдими? 
·
Ҳар қандай овқат ёки суюқликдан 
сўнг қайт қиладими? 
·
Шайтонлаш бўлдими? 
Кўздан кечиринг: 
 
·
Летаргик (уйқучан) ёки беҳуш 
ҳолатдами? 
Ҳар қандай умумий хавф белгиси бор болага ДАРҲОЛ эътибор бериш керак; 
шифохонага ётқизишни кечиктирмаслик учун текширувни ва шошилинч давони тезроқ 
тугалланг 
 
СЎРАБ KЎРИНГ: Бола суюқлик ича оладими ёки эма оладими? 
 
Агар бола эма олмаса, суюқлик ёки кўкрак сутини юта олмаса, демак, болада 
«суюқлик ича олмайди ёки кўкракни эма олмайди» белгиси бор. 
Онадан «болангиз ича оладими?» деб сўраганингизда ушбу саволни у 
тушунганига ишонч ҳосил қилинг. Агар у болам суюқлик ича олмайди ёки 
кўкрак эма олмайди, деб айтадиган бўлса, ундан болага қандай бўлмасин 
бирор суюқлик берилганида қандай ҳодиса содир бўлишини кўрсатиб 
беришни илтимос қилинг. Масалан, бола суюқликни оғзига олиб, юта 
оладими? Агар онанинг жавоби тўғрилигига ишончингиз комил бўлмаса, 

---

9 
болага тоза сув ёки кўкрак сути бериб кўришни унга таклиф этинг. Бола сув 
ёки кўкрак сутини юта оладими, қараб кўринг. 
Эмадиган болаларда буруннинг битиб қолгани кўкрак эмишини қийинлаштириб 
қўйиши мумкин. Боланинг бурнини тозалаганингиздан кейин у кўкракни эма оладиган 
бўлса, демак, бу болада «суюқлик ича олмайди ёки кўкракни эма олмайди» белгиси 
йўқ.