Oilada vatanparvarlik tarbiyasi

- жентелменни тарбиялаш ғояси Францияда ҳам ќабул ќилиниб, ўзига хос тарзда амалга оширилди. Бу қуйидагича таърифланган эди; "Францияда тарбиядан максад - ўзида юксак ахлоқий сифатлар, фазилатлар, зиёлилик, соғлом мушоҳадалик руҳида тарбияланганликни ўз Ватанида қабул килинган хуш хулқлик билан уйғунлаштириб, такомилига етказган француздир"1, Олмонияда маданий уйғониш даврида амалга оширилган ислоҳотлар мактаб, тарбия мақсадини белгилашга маҳсулдор таъсир кўрсатиб, Олмониянинг миллий давлат сифатида ривожланишига катта туртки бўлиб хизмат қилди.

• - жентелменни тарбиялаш ғояси Францияда ҳам ќабул ќилиниб, ўзига хос тарзда амалга оширилди. Бу қуйидагича таърифланган эди; "Францияда тарбиядан максад - ўзида юксак ахлоқий сифатлар, фазилатлар, зиёлилик, соғлом мушоҳадалик руҳида тарбияланганликни ўз Ватанида қабул килинган хуш хулқлик билан уйғунлаштириб, такомилига етказган француздир"1, Олмонияда маданий уйғониш даврида амалга оширилган ислоҳотлар мактаб, тарбия мақсадини белгилашга маҳсулдор таъсир кўрсатиб, Олмониянинг миллий давлат сифатида ривожланишига катта туртки бўлиб хизмат қилди.
• 1 Величие здарового мўсла: Человек эпохи Просвеіения: Кн.для учителя /Сост. С.Я.Карц.-М.: Просвеіение, 1992.-287 с.

• Англиядаги тарбиявий мақсад

Оврупода Уйғониш даври файласуф ва педагогларининг тарбия ва унинг мақсади ҳақидаги ғояларида "миллийлик", "миллий" тушунчалари тез-тез учрамасада, асл моҳияти жиҳатидан улар миллий асосга қурилган эди. Чунки биринчидан, ўша давр ҳарбий Оврупо давлатлари - миллий давлат сифатида шаклланиб бўлган эдилар; иккинчидан, Ғарбий Оврупо миллатлари ўз давлатларида миллийликларига хавф солувчи, зарар етказувчи ҳар қандай ташқи таъсирдан ҳоли эдилар; учинчидан, миллий ғурурни, туйғуни сўндирувчи миллий мустамлакалик азобини бошдан кечирмаган эдилар. Ана шунинг учун ҳам миллийликни тиклаш собиқ мустамлака мамлакатларнинг дастлабки маънавий эҳтиёжига айланиши табиийдир. Бу эҳтиёж ер юзидаги собиқ мустамлакачи мамлакатларга эмас, балки мустамлака - "ерли" халқларга хос бўлганлиги ана шу қонуниятнинг далилидир.

• Оврупода Уйғониш даври файласуф ва педагогларининг тарбия ва унинг мақсади ҳақидаги ғояларида "миллийлик", "миллий" тушунчалари тез-тез учрамасада, асл моҳияти жиҳатидан улар миллий асосга қурилган эди. Чунки биринчидан, ўша давр ҳарбий Оврупо давлатлари - миллий давлат сифатида шаклланиб бўлган эдилар; иккинчидан, Ғарбий Оврупо миллатлари ўз давлатларида миллийликларига хавф солувчи, зарар етказувчи ҳар қандай ташқи таъсирдан ҳоли эдилар; учинчидан, миллий ғурурни, туйғуни сўндирувчи миллий мустамлакалик азобини бошдан кечирмаган эдилар. Ана шунинг учун ҳам миллийликни тиклаш собиқ мустамлака мамлакатларнинг дастлабки маънавий эҳтиёжига айланиши табиийдир. Бу эҳтиёж ер юзидаги собиқ мустамлакачи мамлакатларга эмас, балки мустамлака - "ерли" халқларга хос бўлганлиги ана шу қонуниятнинг далилидир.