Oilada estetik va ahloqiy tarbiya 305-guruh talabasi Baxriddinov Bobobek

O‘tgan avlodlar obidalari» asarida:
«Insonning ichki va tashqi go‘zalligi bir bo‘lgandagina u ideal kamolotga erishadi: «ozodalik va orastalik oliyjanoblikning o‘zagidir», -deb ta’riflagan. Haqiqatdan ham insonning komilligi uning ichki va tashqi go‘zallikning uyg‘unligi bilan ta’minlanadi. Bu g‘oyani bolalar faoliyatiga yoshligidanoq singdirish ularni komillikka tayyorlashning asosi hisoblanadi.
«Agar inson chiroylini aql va farosat bilan ko‘ra olsa va uni sevsa, bu insoniylikning yuqori darajasidir. Bu insonning buyuk ideali hisoblanadi. Ana shunday odamni mard va dono, estetik didi yuksak deb haqli ravishda aytish mumkin», degan Ibn Sino «Risolai ishq» asarida.
Ibn Sino yoqimli va yoqimsiz ovozlarning inson hayoti uchun qanchalik zarurligiga, insondagi til, nutq masalalariga ham to‘xtaladi: Allohning insonga in’om etgan baxtlaridan yana biri inson nutqidir. Inson o‘zining ana shu nuqtadagi tovush ohanglari orqali o‘z hissiyotlarini izhor etadi» deb ta’kidlaydi. So‘ngra Ibn Sino ovozlar o‘zgarishi orqali uning mazmuni ham o‘zgarishiga e’tibor beradi: Masalan, kishilar yalanganda boshqa ovoz chiqarib gapiradilar, do‘q- po‘pisa qilganda boshqacha, shoshib gapirganda nutq boshqacha ohangda bo‘ladi» deb uqtiradi.
Ibn Sino fikricha, inson qalbi o‘z tabiati bilan bir-biriga monand bo‘lgan tovush va ritmlarni yoqtiradi. Chunki, tovush inson va hayvonlar hayotida eng zarur narsalardan biri, tovush insonning ham, hayvonni ham hayajonlantiradi, biror qo‘rqinchli hodisa ro‘y berganda bir-birini chaqirish borasida katta rol’ o‘ynaydi. Uning fikricha:
«Inson qalbi har bir yangi va ko‘ngildagidek nag‘madan orom oladi. Keyinchalik xudi shu yoqimli nag‘ma g‘oyib bo‘lsa, qalb hayajonga tushadi. Xudi shu oldingi nag‘maga o‘xshash ikkinchi nag‘maning paydo bo‘lishi bilan qalbidagi hayajon yo‘qola boshlaydi».
Insonning go‘zalligi xususida mashhur tatar olimi Faxr-ul Banot Subg‘atulloh qizi “Odam suvrati go‘zalligi bilan emas, xulqi yaxshiligi bilan go‘zal bo‘la olur”1 va yana “Go‘zallarning eng go‘zali sodda, tabiiy go‘zallikdir”1 -deb bildirgan fikri insonning tashqi qiyofasi emas, balki uning xulq-atvori go‘zal bo‘lishligini alohida ta’kidlagan. Ya’ni odamning aft-basharasi, qiyofasi turlicha bo‘lishi mumkin, uning xulqi, xatti-harakatlari go‘zal bo‘lishi kerak.