Oila pedagogikasi

’ Bu bobni yaratishda Росс Kemibell asarlaridan foydalanilgan.
271

---

odamni yengillashtiruvchi so‘zlar aytish, bolani nazorat qilish 
jarayonini o‘z qo'liga olish va hokazo.
Quyidagi uchta jazo turini iloji boricha qo‘IIamang
«Jismoniy jazo — qaysi shaklda bo'lishidan qat’iy nazar, 
u holda hayoti va sog‘lig‘iga xavf soladi. Bolaga nisbatan 
jismoniy jazo qo‘llash bola tomonidan ijtimoiy xulq-atvor 
me’yorlarining o‘zlashtirilishini sekinlashtiradi, unda tashab- 
buskorlikning rivojlanmasligiga, itoatkorlik, xavotirlanish, 
yolg‘onchilik, tajovuzkorlikning ortishiga olib keladi.
Tanbeh berish - bola harakatlarini taqiqlash, uning 
shaxsiga nisbatan to‘g‘ridan-to£g‘ri yoki kinoya bilan salbiy 
munosabatda bo‘lish, salbiy baho berish ko‘rinishida bo‘ladi. 
Buning natijasida bolaning shaxs sifatida rivojlanishi buziladi, 
ya’ni bolada o‘z-o‘zini baholash darajasi pasayib, unda 
mutelik, o‘ziga ishonmaslik, ichidagini hech kimga ayt- 
maslik, xasadgo‘ylik kabi salbiy sifatlaming shakllanishiga 
olib keladi. Ota-ona tomonidan bolaga turli xil «yorliqlaming 
yopishtiri-lishi» unda ota-onasi tomonidan chetga surib 
qo'yilganlik va ular meni yaxshi ko‘rmaydi, degan xulosaga 
kelishiga sabab bo'lishi mumkin.
Ota-ona mehridan mahrum qilish - bunda ota-onalar o‘z 
salbiy munosabatlarini: «Men seni yaxshi ko‘rmayman», «Sen 
bizga kerak emassan», «Ortiqcha yuksan» kabi so'zlar bilan 
bolaga ochiq-oydin bildirishadi.