Oila pedagogikasi

270

---

IX bob.
BOLANI RAG'BATLANTIRISH 
VA JAZOLASH*
Tarbiya jarayonida bolaga ta’sir etishning bir qancha 
uslublarini qo‘yush mumkin. Lekin farzandga jismoniy jazo 
berish ta’sir etish uslublarining oxirgisi bo'lib hisoblanadi va 
bu usulga ota yoki ona so‘ngi chora sifatidagina murojaat 
etishi kerak. Afsuski, hozirgi paytda jismoniy jazoga murojaat 
etish yo‘li qisqarib bormoqda va uni qo‘llash ko‘p jihatdan 
bolaning xulq-atvori natijalari bilan belgilanmay, balki ko‘p- 
roq, ota-onaning tajang holatidan kelib chiqib belgilanmoq- 
da. Tadqiqot natijalariga ko‘ra tarbiya jarayonida jismoniy 
jazoni u yoki bu hollarda qo'llash tarafdorlari ko'pchilikni 
tashkil etar ekan. Shuni hisobga olgan holda bu borada ba’zi 
mulohazalami taqdim etamiz: — iloji boricha bolaga jismoniy 
jazo berishdan o‘zingizni tiying. Bolani jazolash taibiyaviy 
natijani ko‘zda tutgan holda amalga oshirilishi kerak. 
Bolangizni tarbiyalash jarayonida qattiq jahlingiz chiqqanida 
o‘zingizni boshqarishingiz qiyin bo‘lsa, iloji boricha boshqa 
narsaga chalg‘itishga harakat qiling. Agar bola taibiyasida 
oila a’zolaridan yana kimdir ishtirok etsa, kelishib olinglar: 
kimningdir jahli chiqib, o‘zini idora etishi yo‘qolganda, 
ikkinchisi unga ko'makka kelishi va iloji boricha uni xotiijam 
qilishga urinishi kerak. Masalan, alohida xonaga olib kirish,