Oila pеdagogikasi

17."Oila" ilmiy - amaliy markazining faoliyati va uning rеspublikamiz oilalari hayotidagi ahamiyati.
Bugungi kunda Respublika «Oila» ilmiy-amaliy markazi xodimlarining ustuvor maqsadlaridan biri ham mutaxassislar, tibbiyot xodimlari, mahalla faollari, xotin-qizlar kengashlari faollari ishtirokida ushbu yo‘nalishdagi mavjud muammolar 75 va ulaming yechimini aniqlash. Zero, o‘tkazilgan tadqiqotlarimizga ko‘ra, 1,5 foiz texnik yo'nalishdagi va 1,8 foiz gumanitar yo‘nalishda ta’lim olayotgan talabalarda reproduktiv madaniyat va huquqqa oid elementar tasawur va bilimlar bor, xolos. Buning oqibatida: a) onalikka tayyor bo‘lmasa-da, yosh qizcha qo‘rqmay tug‘adi; b) anemiya bo'lishiga qaramay, tanasini qiynab turgan boshqa xastaligi bo‘lsa-da, tavakkal qilib, tug‘ish holatlari kuzatilmoqda; d) yosh ayol tug'ish intervaliga rioya etmasdan turmush o‘rtog‘i yoki qarindoshlar ta’zig‘i bilan ikkinchi, hattoki uchinchi farzand ko‘ryapti. Talabalar o‘rtasida o‘tkazilgan izlanishda ular orasida ham bakalavriant o‘qishi davridayoq, 2-3 ta farzandning onasi bo‘lgan. Salomatligi tekshirilganda, deyarli nogiron bo‘lib qolgan onalar borligi aniqlandi. Bu vaziyat qizlarimizning, ayniqsa, talaba qizlarimizning repoduktiv huquqlari va ulami anglashlari borasida katta muammo borligini isbot etmoqda. Ya’ni, ayolning, kelinchakning o‘z salomatligi holatidan kelib chiqib, ongli ravishda ona bo‘lishni rejalashtirishi, tug‘ilajak bolaning sog‘ tug‘ilishiga shaxsiy mas’uliyatini anglatsh, reproduktiv madaniyatning, reproduktiv huquqlarini bilishning ajralmas bo‘lagi. Aks holda o‘zbekona andisha bilan qizlarimiz hayotlarida ham qiz uchun, ham bolasi uchun tavakkal qilib, ona bo‘laveradilar, salbiy oqibati yana oilaga, jamiyatga ta’sir qilaveradi. Bu maqsadga erishishda tibbiyotimiz taraqqiyoti va moddiy-texnik ta’minlanishi, ayollarimizning tibbiy ma’rifati darajasi va aholi ma’naviyatining yuksalib borishi muhim rol o‘ynaydi. 76 Bu o‘rinda oila a’zolari o‘rtasida targ‘ibot va tashviqot islilarini kuchaytirish ijobiy natijalar garovidir. Ularda faqat sog‘lom ota-onadan sog‘lom farzand tug‘ilishini, yoshlaming tug‘ilgandan boshlab, muntazam o‘z salomatligiga ahamiyat berishlari lozimligi, jinsiy tarbiyani oilada, maktabda to‘g‘ri tashkil qilish zarurligi, qarindosh-urug‘ o‘rtasidagi nikohning zararli oqibatlari, 15-16 yoshli qizlami turmushga chiqishi qonun yo‘li bilan taqiqlanishi, sog‘lom onadan sog‘lom farzand tug‘ilishi oilaning balog'at yoshidagi har bir a’zosi, tug‘ish yoshidagi ayollar ongiga singdiriladi. Darhaqiqat demografik vaziyat murakkab bo‘lgan 0 ‘zbekiston uchun oilani mustahkamlash, uni rejalashtirish - bugungi kunda shunchaki oddiy bir masala emas, balki uning yechimini to‘g‘ri topish-respublika taraqqiyotini ta’minlashning omilidir. Albatta, oilani rejalashtirish haqida rap borar ekan, rap bu yerda tug‘ishni cheklash haqida emas, balki tutish oralig‘ini uzaytirish hisobiga sog'lom va jismonan baquwat bolani dunyoga keltirish, onaning salomatligini tiklash nazarda tutiladi. Bu o‘z vaqtida oilaning iqtisodiy barqarorligini ta’minlanishida ham muhim rol o‘ynaydi. Oilani rejashlashtirishning o‘ziga xos xususiyatlari, nazariy va amaliy jihatlari haqida o‘smiiga, butun aholiga berilayotgan axborotlar mazmunini boyitish va takomillashtirish davr talabidir. Respublikamizdagi demografik vaziyatni inobatga olib, oilani rejalashtirish, oila a’zolari saloimatligining tibbiybiologik asoslarini ilmiy-amaliy tadbiq etish, uslubiy tavsiyalar ishlab chiqish va ulami amaliyotga keng tatbiq etish hozirgi ijtimoiy-iqtisodiy va demografik sharoitda mustahkam oilani shakllanishi uchun zarurdir.