Oila bilan olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat

FOYDALANISH UCHUN ADABIYOTLAR:

• 1. Quronov M. Ijtimoiy pedagogika. – T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2003.
• 2. Egamberdieva N. Ijtimoiy pedagogika. – T.: A.Navoiy nomidagi O’zb-n Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2009.
• 3. Sodiqova SH. Tinglovchilarni ijtimoiy-pedagogik faoliyatga tayyorlash / Metodik qo’llanma. – T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2009.
• 4. Mudrik A.V. Osnovi sotsialnoy pedagogiki. – M.: Akadema, 2006. (Мудрик А.В. Основы социальной педагогики. – М.: Академа, 2006.)

• www.arxiv.uz

TAYANCH TUSHUNCHALAR LUG’ATI

O’zbekcha	inglizcha
Oila	family
Ota-ona	parents
Oilaning ijtimoiy maqomi	social status of the family
Oilaning turlari	types of family
Oila a’zolari	family members
yetimlik	orphan
Ijtimoiy yordam	social assistance
Asrab olish	adoption
Oilaning ijtimoiy-madaniy darajasi	sotsiyalno - cultural level of the family
Oilaning vazifalari	family problems

• www.arxiv.uz

• Oilaning ijtimoiy maqomi, tipologiyasi va asosiy vazifalari. Oila shaxs tarbiyasida muhim o’rin tutadi. Oila – kishilarning nikoh yoki qon-qarindoshlik rishtalari, umumiy turmush tarzi, axloqiy mas’uliyat hamda o’zaro yordamga asoslanuvchi kichik guruhi. “Jamiyat” va “oila” tushunchalari bir-biri bilan chambarchas bog’liq.

• www.arxiv.uz

Oilaning ijtimoiy maqomi quyidagi to’rt jihatni o’zida aks ettiradi:

• www.arxiv.uz

Oilaning ijtimoiy-iqtisodiy darajasi – oilaning

• Oilaning ijtimoiy-iqtisodiy darajasi – oilaning
• moddiy holatini belgilab, bu oila daromadlari,
• turmush darajasi, moddiy jihatdan to’kinligini ifodalaydi (oilaning daromadi yuqori, o’rtcha va past bo’lishi mumkin).

• www.arxiv.uz

Oilaning ijtimoiy-ruhiy holati

• – oilada sog’lom yoki nosog’lom psixologik muhit mavjudligini anglatadi;
• – oiladagi sog’lom psixologik muhit oila a’zolarining bir-birlari bilan yaqinliklari, o’zaro hamkor, hamfikr va teng huquqli ekanliklarini anglatsa, nosog’lom psixologik muhit esa aksincha, oilada janjal-nizolarning ko’pligi, oila a’zolarining bir-birlariga nisbatan mehrli, oqibatli emasliklarini ko’rsatadi.

• www.arxiv.uz

Oilaning ijtimoiy- madaniy darajasi

• – oila a’zolarining axloqi, atrofdagilar bilan munosabati, ma’lumotlilik darajasi, kasb yoki hunar egasi ekanliklari, oilaning muayyan an’anaga egaligi, oila a’zolarining qiziqishlari, ma’naviy ehtiyojlari, maishiy hayotni birgalikda tashkil etishlarini ifodalaydi

• www.arxiv.uz

Oilaning vazifaviy holati (vaziyatli-rolli maqomi)

• – oilada ota-onalar, farzandlarning o’zlariga yarasha vazifalari mavjudligini, ularning mehnat taqsimotidagi ishtiroklari, oila xo’jaligini tashkil etishdagi ishtiroklarini belgilaydi.

• www.arxiv.uz

Manbalarda oiladagi mavjud muhit, oila a’zolarining bir-birlari bilan o’zaro munosabatlariga ko’ra oilalarning quyidagi turlari ko’rsatilgan:

• www.arxiv.uz

Oila jamiyatning muhim bo’lagi sifatida quyidagi vazifalarni bajaradi:

• www.arxiv.uz

• www.arxiv.uz

Oilaga ko’rsatiladigan ijtimoiy-pedagogik yordam shakllari.

• www.arxiv.uz

• Homiylik – biror shaxsni himoya etish, tarafini olish, majburiyatni o’z zimmasiga olish demakdir

• www.arxiv.uz

Vasiylik – voyaga yetmagan yetim bolalarga ular voyaga yetgunga qadar g’amxo’rlik qilish va ularga qolgan mol-mulkka qarab turish hisoblanadi.

• www.arxiv.uz

Homiylik hamda vasiylikka muhtoj bolalar guruhi:

• ota-onalari vafot etgan;
• ota-onalari bedarak yo’qolgan;
• ota-onalari ota-onalik huquqidan mahrum etilgan;
• ota-onalari muomalaga layoqatsiz;
• ota-onalari axloq tuzatish koloniyalarida jazo o’tayotgan;
• ota-onalari jinoyat sodir etishda ayblanib, hibsda saqlanayotgan;
• ota-onalari bola tarbiyasidan bo’yin tovlayotgan;
• ota-onalar vaqtincha tibbiy va ijtimoiy muassasalarga joylashtirilgan.

• www.arxiv.uz

Bolani asrab olish borasidagi faoliyat bir necha bosqichda amalga oshiriladi.

• 1) bolani asrab oluvchi ota-onalarni izlash;
• 2) ariza topshirgan nomzodlar tomonidan anketa va zarur hujjatlarni to’ldirish;
• 3) oila, “Mehribonlik uylari” yoki bola joylashgan boshqa ta’lim muassasasiga tashrif buyurish;
• 4) oila va uning “do’stlari”ni o’rganish (tashxis);
• 5) bo’lajak ota-onani boshlang’ich o’qitish (ota-onalar 23 kun davomida bola joylashgan muassasada nazariy
• bilimlarni egallash asosida malaka oshiradi);
• 6) bolani uni asrab olayotgan ota-onalarga topshirish (bu jarayon vasiylik va adliya organlari tomonidan amalga oshiriladi)

• www.arxiv.uz

• O’zbekiston Respublikasida vasiylik va homiylikka muhtoj bolalarni tarbiyalash, ijtimoiylashtirishga alohida e’tibor qaratib kelinmoqda. Bu borada amalga oshirilayotgan majmuaviy chora-tadbirlarga bevosita Respublika “Bolalarni ijtimoiylashtirish” Markazi hamda “Sen yetim emassan” jamg’armasi boshchilik qilib kelyapti. “Sen yetim emassan” jamg’armasi
• 2002 yilda tashkil topgan bo’lib, “Go’daklar uylari” hamda “Mehribonlik uylari” tarbiyalanuvchilarini ijtimoiy hayotga moslashtirish yo’lidagi faoliyatni amalga oshiradi.

• www.arxiv.uz