Ohak tarkibidagi so`nmagan zarrachlar miqdorini aniqlash

SEMENT HAMIRINING HAJMIY TEKIS O’ZGARISHINI ANIQLASH
Asbob-uskunalar:

1. 
   Sinaladigan tsement.
   
2. 
   Namunaning parlash qoxoni.
   
3. 
   SHisha bo’laklari.
   
4. 
   Tarozi.
   
5. 
   Vanna.
   

NAZARIY MA’LUMOTLAR
Bog’lovchi moddalar qotganda hamisha bir necha joyida hajmi o’zgarishi kuzatiladi. Agarda hajmi o’zgarishi aytarlik uncha katta bo’lmasa, yoyilishi to’g’ri bo’lsa, u holda zararli hodisa keltirmaydi. Agar hamirda yorilish va parchalanish bo’lmasa, hajmiy o’zgarish ichki kuchlanishni keltirsa qotayotgan tsement ham qarshilik ko’rsatolmaydi, bunday tsementni qurilishda qo’llash mumkin emas. Hajmiy o’zgarish bir-biriga to’g’riligi, tsementdagi uch xil bog’lovchiga kalьtsiy oksidi, magniy oksidi va gipsga bog’liq.
ISHNI BAJARISH TARTIBI: Hajmiy o’zgarish to’g’riligini bilish uchun 400gr tsement olinadi, undan o’rta quyuqlikda hamir tayyorlanadi. Keyin tsement xamiridan 2-5 marta 75gr. dan namuna o’lchab olinadi, aylana shakliga keltiriladi, yog’langan shisha plastinka ustiga qorishmadan tayyorlangan zuvala qo’yiladi va plastinka stol ustiga sekingina uriladi, hamir kulcha shakliga kelib uning diametri 7-8sm o’rta qismi 1sm bo’ladi. Kulchaning ustki qismi ho’llangan pichoq bilan silliqlanadi.
Tayyorlangan kulchalar, tayyorlangan vaqtdan boshlab 24±2soat davomida 20±5⁰C haroratda vannada, gidravlik yopiq idishda saqlanadi.
Bundan keyin kulcha shisha plastinkadan olinib, maxsus qozonga joylashtiriladi. Ikkita kulcha suvga solinib 3soat mobaynida qaynatiladi keyin sovitiladi. Kulcha qozondan olinib sinchiklab kuzatiladi. Bir qancha gidravlik bog’lovchi modda umumiy bo’lgan qoidadan tashqari tajriba jarayonida hajmida o’zgarish sodir bo’ladi.
Nazorat savollari

1. 
   Hajmiy tekislik nima?
   
2. 
   Sement na’munasi necha gradusda saqlanadi.
   
3. 
   Hajmiy o’zgarish nima?