Og'irlik kuchi va og’irlik. Vaznsizlik xolati

Og'irlik kuchi va og’irlik. Vaznsizlik xolati

Og'irlik kuchi va og’irlik. Vaznsizlik xolati

Ogʻirlik kuchi - Yer sirti yaqinidagi istalgan moddiy zarraga taʼsir etuvchi kuch. Ogʻirlik kuchi Yer aylanishidan vujudga keladigan markazdan qochma kuch bilan Yer tortish kuchining teng taʼsir etuvchisiga teng . Markazdan qochma kuch Yer ekvatorida eng katta qiymatga ega boʻlib, Ogʻirlik kuchining 1/288 qismiga teng . Shu tufayli, Yer sirtidagi Ogʻirlik kuchi Yerning shakli va oʻlchamiga, joyning geografik kengligiga bogʻliq. Ogʻirlik kuchining yoʻnalishi Yer sirtidagi joyning vertikali hisoblanadi. Biror kichik maydondagi (yaʼni Yer sirtining bir necha km² dagi) Ogʻirlik kuchi yoʻnalishlarini oʻzaro parallel desa boʻladi; demak, Yer sirtiga tik yoʻnalgan va mg ga teng boʻlgan Ogʻirlik kuchi bir jinsli kuch maydonini hosil qiladi (t — Yerga tortilayotgan zarra massasi, g — Ogʻirlik kuchi tezlanishi).

• 
  Ogʻirlik kuchi - Yer sirti yaqinidagi istalgan moddiy zarraga taʼsir etuvchi kuch. Ogʻirlik kuchi Yer aylanishidan vujudga keladigan markazdan qochma kuch bilan Yer tortish kuchining teng taʼsir etuvchisiga teng . Markazdan qochma kuch Yer ekvatorida eng katta qiymatga ega boʻlib, Ogʻirlik kuchining 1/288 qismiga teng . Shu tufayli, Yer sirtidagi Ogʻirlik kuchi Yerning shakli va oʻlchamiga, joyning geografik kengligiga bogʻliq. Ogʻirlik kuchining yoʻnalishi Yer sirtidagi joyning vertikali hisoblanadi. Biror kichik maydondagi (yaʼni Yer sirtining bir necha km² dagi) Ogʻirlik kuchi yoʻnalishlarini oʻzaro parallel desa boʻladi; demak, Yer sirtiga tik yoʻnalgan va mg ga teng boʻlgan Ogʻirlik kuchi bir jinsli kuch maydonini hosil qiladi (t — Yerga tortilayotgan zarra massasi, g — Ogʻirlik kuchi tezlanishi).
  

Ogʻirlik — Yer tortish kuchi maydonida tinch turgan jismning uning erkin tushishiga toʻsqinlik qiladigan gorizontal tayanch (yoki osma) ga taʼsir kuchi. Nyutonning ikkinchi qonuniga koʻra , jismning vazni P=m(g — a) =F(h — a/g), bunda: t — jism massasi, g — erkin tushish tezlanishi, a — tashqi kuchlar taʼsirida jism erishgan tezlanishi, Gʻ — tortishish kuchi va Yerning sutkalik aylanishi tu-fayli hosil boʻluvchi kuchning geometrik yigʻindisidan iborat ogʻirlik kuchi, a =0 boʻlganda vazn ogʻirlik kuchiga teng , g=a boʻlganda vazn nolga teng boʻladi, yaʼni vaznsizlik holati yuzaga keladi. Vazn — oʻzgaruvchan kattalik, u joyning geografik kengligiga boglik (qutbda u ekvatordagiga qaraganda kattaroq qiymatga ega boʻladi). Jismning ekvatordagi vazni qutbdagi vazniga qaraganda 1/288 marta kichik. Vazn va massa har xil fizik kattalik. Vazn jism harakteristikasi boʻla olmaydi. Jismning harakteristikasi — bu uning massasidir. Xalqaro birliklar tizimi SI da vazn ogʻirlik kuch birligi nyuton (N)da, massa — massa birligi kilogramm (kg) da oʻlchanadi.

• 
  Ogʻirlik — Yer tortish kuchi maydonida tinch turgan jismning uning erkin tushishiga toʻsqinlik qiladigan gorizontal tayanch (yoki osma) ga taʼsir kuchi. Nyutonning ikkinchi qonuniga koʻra , jismning vazni P=m(g — a) =F(h — a/g), bunda: t — jism massasi, g — erkin tushish tezlanishi, a — tashqi kuchlar taʼsirida jism erishgan tezlanishi, Gʻ — tortishish kuchi va Yerning sutkalik aylanishi tu-fayli hosil boʻluvchi kuchning geometrik yigʻindisidan iborat ogʻirlik kuchi, a =0 boʻlganda vazn ogʻirlik kuchiga teng , g=a boʻlganda vazn nolga teng boʻladi, yaʼni vaznsizlik holati yuzaga keladi. Vazn — oʻzgaruvchan kattalik, u joyning geografik kengligiga boglik (qutbda u ekvatordagiga qaraganda kattaroq qiymatga ega boʻladi). Jismning ekvatordagi vazni qutbdagi vazniga qaraganda 1/288 marta kichik. Vazn va massa har xil fizik kattalik. Vazn jism harakteristikasi boʻla olmaydi. Jismning harakteristikasi — bu uning massasidir. Xalqaro birliklar tizimi SI da vazn ogʻirlik kuch birligi nyuton (N)da, massa — massa birligi kilogramm (kg) da oʻlchanadi.