Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Пайпаслаб текшириш ёрдамида ў
сманинг ҳажми, зичлиги (консистенци-
яси), чегараларини, унинг жойлашиши ҳамда чуқурлиги, силжиши, яъни, ҳаракат-
чанлиги оғриқ борлиги, юзасинг текислиги ёки бурмалилиги ва бошқа белгилари-
ни аниқлаш мумкин. 
Пайпаслаётганда “шиш” иккала қўл бармоқлари орасига олиб, (бимануал) 
текшириш ўтказилади. Пайпасланганда, юмшоқлик ёки билқиллаш (флюктуация) 
сезилса, ўсмада яллиғланиш жараёни ёки суюқлик бориги, яъни ўсма киста экан-
лиги ҳақидаги тахмини келиб чиқади. Пальпация қилинганда ўсма ичида пульс 
зарбларининг аниқланиши, қон томирларига бой ўсма ҳақида фикр юритишга 
асос бўлади. Ўсмага ҳамроҳ бўлиб, катталашган ва пайпасланганда оғриқли лим-
фа тугунлар аксарият хавфли ўсманинг метастаз берилганидан далолат бўлиши 
мумкин. 
473 

---

Юқорида келтирилган текширувлардан олинган маълумотлар асосида 
дастлабки ташхис қўйилади. 
Қўшимча текширувлар: 
болаларда асосан ноинвазив усуллардан фойда-
ланилади. Бугунги кунда юмшоқ тўқималар ўсмаларини ташхислаш учун қўлла-
ниладиган усуллар қуйидагилардан иборат:
Эхография 
– 
ўсманинг тарқалганлиги, жойлашиш чуқурлиги ва ички ту-
зилиш (структураси) ни ҳамда унинг атрофдаги тўқималарга муносабатини 
аниқлаш мумкин.
Допплерография
–
қон томир тизими ўсмаларида – томирлар диаметри, 
шунингдек, қон оқиш тезлиги ва ҳажмини аниқлаш имконини беради. 
Тепловизиография
–
ўсма тезлик билан ўсаётган соҳада ҳарорат кўтари-
лишини аниқлаш ва қиёслаш учун ишлатиш мумкин. 
Эндоскопия
–
оғиз-бурун-ҳалкум 
бўшлиғига 
тарқалган 
ўсмаларни 
аниқлашда ёрдам беради. Аниқ маълумотларни (ядро) магнит резонансли 
томография (МРТ) усули ёрдамида олиш мумкин. Бу усулда ўсманинг анотомик–
топографик жойлашиши, ҳажми, атрофдаги аъзо ва тўқималар билан 
муносабатини юқори даражада аниқлик билан олинган тасвирда кўриш мумкин.
Юқорида баён этилган қўшимча текшириш усуллари воситасида олинган 
маълумотлар қанчалик қимматли бўлмасин, аниқ ташхис учун албатта 
патоморфологик текширув ўтказиш зарур бўлади. Бунинг учун ихтисослашган 
бўлимда биопсия ўтказилиши лозим. Болаларда морфологик ташхислаш 
ўтказишнинг ўзига хос алоҳида ҳусусиятлари бор: болалар организмининг 
ўсмасимон гиперплазия ҳолатларга мойиллиги, эмбрионал тўқималарнинг 
бластомаларга ўхшашлиги, айрим хавфли ва хавфсиз ўсмаларнинг морфологик 
тузилишидаги яқинлик. 
Якуний ташхис
шикоятлар, анамнез, кўрик натижалари, қўшимча, шу 
жумладан, морфологик текширувлардан олинган маълумотлар асосида, 
шунингдек боланинг ёши ва умумий ҳолатидан келиб чиққан ҳолда қўйилади.