Odilqoriyev X. T

Iqtisodiy fanlar hamda davlat va huquq nazariyasi. Iqtisodiy fan-

lar ishlab chiqarish munosabatlari tizimi, xo‘jalik hayotini tashkil etish, tad- birkorlik, mehnat, moliya, kredit kabi masalalarni o‘rganadi. Davlat va huquq nazariyasi esa, davlat va huquqni o‘zining asosiy predmeti deb hisoblaydi va ularning iqtisodiy funksiyalarini tahlil etadi. Iqtisodiy fanlar hamda davlat va huquq nazariyasining o‘zaro aloqasi davlat va huquqning iqtisodiyotga qanchalik bog‘liq ekanligi va ta’sirini aniqlashga imkon beradi.

O‘zbekistonda mustaqil taraqqiyot yillarida barpo etilayotgan yangi jamiyat asoslangan tamoyillardan biri «iqtisodning siyosatdan ustunligidir». Bu tamoyil davlat va huquq sohasiga ham taalluqlidir. Ya’ni, davlat va huquqning mazmuni hamda mohiyati iqtisodiy munosabatlar tizimi, jamiyatning iqtisodiy tuzimi tomonidan belgilanadi. Bir tomondan, davlat va huquq iqtisodiy islo- hotlar amalga oshishini ta’minlaydi, ikkinchi tomondan, iqtisodiyotning rivoj topishi davlat hokimiyati va huquqning moddiy asosini mustahkamlab, ularning mazmun-mohiyatini o‘zgartiradi, boyitadi. Jamiyat taraqqiyotining ko‘p asrlik tajri- basi shundan guvohlik beradiki, iqtisodiyotning muayyan shakli(tipi)ga davlat va huquqiy tizimning shunga xos ma’lum shakli (tipi) (davlat va huquqning quldorlik, feodal, burjua yoki boshqa tipi) muvofiq keladi.




¹ Qarang: Марченко М.Н. Теория государства и права. – М., 2008. – 28-bet.

² Оdilqoriyev Х.T. Yuridik fanlarning ijtimoiy vazifasi va rivojlanish istiqbollari // Yuridik fanlarni rivojlantirishning dolzarb muammolari. – T., 2006. – 110-bet.
Moddiy – iqtisodiy hayot va iqtisodiyot fani davlat va huquq nazariyasi o‘z predmetini o‘rganishda samarali ma’lumotlar va zaruriy bilimlar beradi. Ayni vaqtda, davlat va huquq nazariyasining davlatning iqtisodiy funksiyasi, huquqning iqtisodiy munosabatlarni tartibga solish haqidagi ilmiy xulosalari iqtisodiyot fanini boyitishga ko‘maklashadi.