Odilqoriyev X. T

huquqiy munosabat – davlat tomonidan qo‘riqlanadigan muno- sabatdir. Yuridik normalarda davlat irodasi va jamiyat manfaatlari aks ettiril- ganligi bois davlat ularning talablari to‘la-to‘kis bajarilishini nazorat qilib boradi. Huquqiy qoidalar ixtiyoriy ravishda bajarilmagan taqdirda davlatning majburlash kuchi ishga solinadi. Davlat huquqni qo‘riqlash orqali, ayni vaqtda, huquq bi- lan tartibga solinadigan munosabatlarni ham qo‘riqlaydi. Huquqiy munosabatlar davlat tomonidan maxsus tarzda qo‘riqlanishi bilan ijtimoiy munosabatlarning boshqa turlaridan farq qiladi. Davlat tomonidan qo‘riqlanadigan huquqiy muno- sabatlar tizimi jamiyatdagi huquqiy tartibotning asosini tashkil etadi.

Shunday qilib, huquqiy munosabat – huquqiy normalarning kishilar xatti-harakati, xulq-atvoriga ta’sir etishi oqibatida vujudga keladigan, davlat tomonidan qo‘riqlanadigan hamda uning ishtirokchilarida subyektiv huquq va yuridik majburiyatlar mavjudligi bilan tavsiflanadigan ijtimoiy munosabatlar- dir. Jamiyat hayotida yuzaga keladigan huquqiy munosabatlar nihoyatda turli- tumandir. Ularni bir qancha mezonlar asosida tasniflash mumkin. Huquqiy munosabatlarni quyidagi mezonlar asosida guruhlash, turlarga ajratish, ya’ni tasniflash maqsadga muvofiq: