Odilqoriyev X. T

4-§.

Qonunchilik tizimi

Mamlakatda amal qiluvchi huquq tizimi to‘g‘risidagi bilimlarimiz batafsil bo‘lishi uchun «qonunchilik tizimi» tushunchasini

ham ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq. «Huquq tizimi» va «qonunchilik tizimi» tushunchalari o‘zaro bog‘liq, lekin bir-biridan farq qiladigan ilmiy kategoriya- lardir. Ular huquqning ikki jihatini aks ettiradi va uning mohiyatini chuqur- roq anglab yetishga ko‘maklashadi. «Huquq tizimi» va «qonunchilik tizimi» tushunchalari mazmun bilan shaklning o‘zaro nisbati tarzida maydonga chiqa- di. Yanada aniqroq aytadigan bo‘lsak, huquq tizimi huquqning mohiyatini, mazmunini ifodalasa, qonunchilik tizimi huquqning bayon etilish shaklini ifo- da qiladi. Har qanday voqea, hodisa va predmetning ma’no-mohiyati, ijtimoiy vazifasi va funksiyasini uning shakli o‘zida mujassam etadi. Ya’ni, shakl hodisa va predmet mazmunining mavjudligini ta’minlash vositasidir. Shunga ko‘ra,

«qonunchilik» huquqning mavjudligini, «qonunchilik tizimi» esa huquq tizimi mavjudligini ta’minlaydi. Huquqiy normalar qonunchilik hujjatlarida mustah- kamlanadi, rasmiylashtiriladi.

Yuqorida ko‘rib o‘tganimizdek, huquq tizimi huquqning ichki tuzilishi, ichki tarkibiy qurilishi bo‘lib, uning mazmuni o‘zi tartibga soladigan ijtimoiy munosabatlar xususiyati bilan belgilanadi. Qonunchilik tizimi huquq tizimining tashqi shakli sifatida huquq manbalari tuzilishini, normativ-huquqiy hujjatlar yig‘indisini (uyushmasini) aks ettiradi. Huquq, huquqiy normalar qonunchilik- dan tashqarida mavjud bo‘la olmaydi, amal qila olmaydi.