Odilqoriyev X. T

4-§.

Subyektiv huquq va yuridik majburiyatlar

Huquqiy munosabat uning ishtirokchi- larida o‘zaro subyektiv huquq va majburiyat- lar mavjud bo‘lishini anglatadi. Subyektiv huquq va yuridik majburiyatlar huquqiy

munosabatlarning mazmun-mohiyatini tashkil etadi. Chunki, ularni o‘zaro bog‘liqlikda tahlil etish orqali huquqiy munosabatning tabiati va maqsadi haqi- da tasavvur hosil qilish mumkin.

Subyektiv huquq – huquqdor (vakolatli) shaxsning huquq normalari

doirasida hamda muayyan yuridik faktlar asosida vujudga keluvchi xatti-hara- kati, fe’l-atvorining me’yoridir. Shuningdek, subyektiv huquq – huquqiy muno- sabat ishtirokchilarining tegishli huquq normasiga asosan unda nazarda tutil- gan harakatni sodir qilishga haqli ekanini yoki ularning ma’lum harakatlarning amalga oshirilishini talab qilish vakolatini bildiradi. Subyektiv huquq qonun bi- lan beriladigan va davlat tomonidan muhofazalanadigan xulq-atvorning mum- kin bo‘lgan (ruxsat etilgan) chegarasi, ko‘lami bo‘lib, u asosan shaxsning im- koniyati sifatida baholanadi va uning qonuniy manfaatlarini qondirishga xizmat qiladi.

Subyektiv huquqning mazmunini aks ettiruvchi jihat – huquqiy vako- lat hisoblanib, u uch xil bo‘ladi: