Odam va uning salomatligi 8 B. Aminov, T. Tilavov, O. Mavlonov

Jismoniy mashqlar bajarayotganda nafas olish.
 Jismoniy
mehnat, jismoniy tarbiya va sport mashqlari bilan shug‘ullanganda
nafas olish tezlashadi. Òinch holatda odam bir minutda 16—18
marta nafas oladi va o‘pkalarning minutlik ventilatsiyasi 8—9 l ga
teng bo‘ladi. Jismoniy mashqlar bajarganda esa ularning tezligiga
qarab bir minutda nafas olish soni 40—60 martaga yetadi, hatto
undan ham ortishi, o‘pkalarning minutlik ventilatsiyasi 50—100 l
gacha ko‘payishi mumkin.
Nafas olishning boshqarilishi
Nafas olish orqali odam organizmi barcha hujayra va to‘qi-
malarning kislorodga bo‘lgan ehtiyoji ta’minlanadi. Organizmning
kislorodga ehtiyoji odamning tinch holatida kam, uxlagan vaqtida
undan ham kam, jismoniy mashq bajarganda esa ko‘payib, tinch
holatdagiga nisbatan 5—10 marta ortadi. Odam turli holatda
bo‘lishiga qarab, nafas olish va chiqarish harakatlari, nafasning
yuzaki va chuqur bo‘lishi avtomatik holda o‘zgarib turadi. Nafas
harakatlarini bajaruvchi muskullar faoliyati bir-biri bilan cham-
barchas bog‘langan. Bu bog‘lanish nerv va gumoral yo‘l bilan
boshqariladi.