Обсуждены и интерпретированы основные вопросы компьютерной лингвистики



Download 53,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet161/163
Sana26.07.2021
Hajmi53,48 Mb.
#128715
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   163
Bog'liq
Kompyuter lingvistikasi. A.Rahimov

«Tyuring  testi» 
-   «Mashina  fikrlay  oladimi»  (1950)  sarlavhali  maqolaning 
muallifi  ingliz  olimi  Alan  Tyuring  tomonidan  ishlab  chiqilgan  empirik  test.  Olim 
mashina  imkoniyatini  insonning  aqllilik  darajasi  bilan  qiyoslash  prolsedurasini 
ishlab chiqdi.  Ushbu g'oya  1950-yilda «Mind» falsafiy jurnalida 
«Hisoblash mashi- 
nalari va tafakkur» (Computing Machinery and Intelligence)
  nomli  maqolada  e’lon 
qilindi.  Bu  testdan  ko'zlangan  maqsad  sun’iy  tafakkurning  inson  tafakkuriga 
yaqin  kelishi  mumkinligini  aniqlash  hisoblanadi.  Unga  ko'ra,  inson  bir  kompyu-


158
A. Rahimov
ter va bir inson  bilan  o‘zaro munosabatga  kirishadi.  Savollarga javob berish  asosi­
da  u kirn bilan  (inson yoki kompyuter dasturi bilanmi) gaplashayotganini aniqlashi 
lozim  bo'ladi.  Kompyuter  dasturining  vazifasi  esa  insonni  xatoga  yo‘1  qo'yishga, 
noto‘g‘ri  tanlov  qabul  qilishga  majbur  etish  sanaladi.
Z if  qonuni 
— matnning  statistik  tahlilida  keng  foydalaniladi,  ayniqsa,  katta 
hajmdagi  matnlarda  har  bir  so‘zning  qanchalik  tez  takrorlanishini  (chastotasini) 
va ularning takrorlanish tezligini hisoblashda 
Z if qonuni 
amal qiladi. Bunda so'zning 
chastotasi 
(f),
  uning  ro'yxatdagi  holati  qatori 
(r)
  deb  belgilanadi.  Zif qonuniga 
ko'ra,  matnda  eng  ko'p  ishlatilgan  so‘z  r  =  1,  undan  pastroq  chastotada  kuzatil- 
gan  so‘z  r  =  2,  undan  keyingisi  r  =  3  tarzida  belgilanadi.  Bundan  kelib  chiqadiki, 
matndagi ixtiyoriy so'z uchun (0 chastotaga (r)ning ko'paytmasi natijasi o'zgarmas 
miqdor  -   konstanta  (C)ga  teng  b o ia d i  (r 4 f   =  C),  bu  yerda  С  matn  hajmiga 
bog'liq.

Download 53,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish