3.Ekalogik talablar
ekologik talablar
- bu atrof-muhit sifatini saqlash va yaxshilashga qaratilgan loyihalarni yaratish jarayoni yoki ular bilan
birga (komponentlarni ishlab chiqish), muayyan ekologik talablarga javob berishi kerak bo'lgan loyihalarni ishlab chiqishdan iborat.
Ekologik talablar asosida bino va inshootlar loyihalanadi hamda ekologik ekspertizadan o‘tkazish
va tasdiqlash uchun
O’zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi organlariga tomonidan ko‘rib chiqiladi va
tasdiqlanadi.
Atrof-muhitni ifloslantiruvchi moddalar tashlamalari, oqovalari manbalari, chiqindilar paydo bo‘lishi va joylashtirilish joyi
hududiy jihatdan bir-biridan uzoqdagi sanoat maydonchalarida joylashgan taqdirda loyihalarni ishlab
chiqish har qaysi sanoat
maydonchasi uchun alohida-alohida ishlab chiqiladi. Maydonchalarda joylashgan atrof-muhitni ifloslantiruvchi manbalarning o‘zaro
ta’sir ko‘rsatmasligi maydonchalarning bir-biridan uzoqdalik mezoni hisoblanadi.
Atmosferani ifloslantirish manbalarini ko‘rib chiqish quyidagi talablarga muvofiq amalga oshiriladi va quyidagilarni o‘z
ichiga oladi:
atmosfera havosini ifloslantirish manbalarini, changdan tozalash va gazni tutib qolish asbob-uskunalarini tekshirish,
ularning parametrlarini (balandligini, diametrini) va tashlamalar tavsiflarini (haroratini, tezligini) aniqlash;
tashkilotning sanoat maydonchalari koordinatlarining lokal tizimidagi tashlamalar har qaysi manbalarining
joylashgan joyini aniqlash;
ifloslantiruvchi moddalarning atmosferaga ajralib chiqadigan moddalari va tashlamalari
miqdori va tarkibini
aniqlash;
changdan tozalash asbob-uskunalarining ishlashi va tashkilotning boshqa havoni muhofaza qilish tadbirlari
samaradorligini baholash.
Ko‘rib chiqish bosqichlari quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:
birinchi bosqichda — atmosferani ifloslantiruvchi manba sifatidagi tashkilot to‘g‘risidagi, uning joylashgan joyi, tuzilmasi,
texnologik jarayonlarining sxemasi
va tavsifi, asosiy va yordamchi ishlab chiqarishlarning balans sxemalari haqidagi ma’lumotlarni
to‘plash amalga oshiriladi. Unda tashlamalar manbalarining mavjudligi va miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotlar, yoqilg‘i, xom ashyo va
materiallarning yillik sarfi keltiriladi;
ikkinchi bosqichda — ifloslantiruvchi moddalarning ajralib chiqish va tashlamalari manbalarini, changdan tozalash asbob-
uskunalari samaradorligini vizual va asbob vositasida tekshirish amalga oshiriladi, ularning tavsiflari aniqlanadi;
uchinchi bosqichda — olingan natijalar tahlil qilinadi va tizimlashtiriladi,
Aholi salomatligi va ekologik tizimning asosiy tashkil etuvchilari uchun ulardagi ifloslantiruvchi moddalarning yo‘l
qo‘yiladigan cheklangan miqdorini, shuningdek tashkilotning yoki uning sanitariya-himoya zonasi chegarasidan tashqaridagi ekologik
tizimga yuklamaning yo‘l qo‘yiladigan cheklangan (eng yuqori) yuklamasi ta’minlanadigan sharoitlarni reglamentlovchi atmosfera
havosi sifati mezonlariga rioya qilinishini ta’minlash korxonadan atmosferaga chiqadigan ifloslantiruvchi
moddalar tashlamalarini
normalashning maqsadi hisoblanadi.
Oqova suvlar joyning relefiga tashlanganda suv qabul qilgichning tabiiy tubini tashkil qiladigan tuproqlarning turi,
singdiruvchanligi va tozalovchanligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar o‘rganib chiqiladi. Joyning relefiga
uning turli past-balandligi, shu
jumladan jarliklari, qazilgan ochiq o‘ralari,
qumliklardagi chuqurlik, soy va ariqlarning quruq o‘zanlari kiradi. Ishlab chiqarish va
xo‘jalik-maishiy oqovalar, shuningdek drenaj suvlari bilan ifloslantiruvchi moddalarni chiqarib yuborish miqdorlari normalanadi.