Ob'ektni qurish uchun yer maydonini umumiy yaroqliligini baholash

Topografik tadqiqotlar namunasi 
Amalga oshirilgan topografik tadqiqotlar natijasi-mavjud koordinatalar sistemasiga muvofiq tuzilgan erning topos’yomkasi 
55555-rasmda 
ko‘rsatilgan: 
Topos’yomkada 
quyidagilar 
aks 
ettirilishi 
kerak. 
Gidrologik resurslar joylashishi; Taxmin qilinadigan hududda o'simliklarning mavjudligi; Rel’efning o'ziga xos xususiyatli joylari; 
Aloqa tarmoqlarini joylashishi; Transport yo‘llarining joylashuvi; Er uchastkasining chegara nuqtalari; Mavjud bino va inshootlar 
joylashuvi. Xarakterli elementlar va ob’ektlar joylashuvi aks ettirilishi kerak. 
Hudud topos’yomkasini amalga oshirishni buyurtmachi topos’yomkaga ixtisoslashgan va litsenziyaga ega korxonalarga 
murojat qiladi. Va o‘sha korxona topos’yomka bo‘yicha barcha hujjatlarni tayyorlab beradi. Topos’yomka ishlari uchun alohida, 
loyihadan tashqari shartnoma tuziladi. 
2. Loyihani Naturaga o’tkazish, ko’kalamlashtirish loyihasi 
Loyihani tasdiqlash bosqichi år tuzish jarayonlarining bajarilishi va loyihani natura(joyning o`zi)ga o`tkazishni amalga oshirishga 
asos bo`lib, loyihani tasdiqlagan davlat organining qarori (farmoyishi) hisoblanadi. 
Tasdiqlangan yer tuzish loyihasi chegaralarini belgilash orqali natura (joyning o`zi)ga ko`chiriladi. Yer tuzish loyihasini naturaga 
ko`chirishda manfaatdor mulk egalarining vakillari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar qatnashadilar. Bajarilgan ish belgilangan 
tartibdagi akt va ko`chirish chegaralarining ish chizmalari ilova qilingan holda rasmiylashtiriladi. 
Tasdiqlangan va naturaga o`tkazilgan yer tuzish loyihalariga asosan mulkdorlarga, yer egalariga va yerdan foydalanuvchilarga yerga 
nisbatan mulk huquqi, yerga egalik qilish huquqi va yerdan foydalanish huquqi davlat guvohnomalari (aktlari) beriladi. Shuningdek 
loyiha hujjatlari va boshqa yer tuzish hujjatlari ham beriladi. 

---

Xalq deputatlari qishloq Kengashi ijroiya qo‘mitasi yer ajratish loyihasini tasdiqlaydi va agar o‘z ixtiyorida bo‘lsa, loyihani naturaga 
ko‘chirish uchun hamda yerdan foydalanish huquqini beruvchi hujjatlarni topshirish uchun qaytarib beradi, qolgan hollarda esa loyiha 
nohiya hokimining muhokamasiga yo‘llanadi. 
Nohiya hokimlari yer ajratish loyihalarini tasdiqlaydilar va o‘zlarining vakolatlariga kiradigan hollarda loyihani naturaga ko‘chirish 
hamda yerdan foydalanish huquqini beruvchi hujjatni tayyorlash uchun qaytaradilar, qolgan hollarda esa loyiha viloyat hokimining 
muhokamasiga yo‘llanadi. 
Loyihalar tasdiqlangach, ular tegishli viloyat hokimlari tomonidan naturaga ko‘chirish hamda yerlardan foydalanish huquqini 
beruvchi hujjatlarni tayyorlash uchun qaytariladi. 
63. Yer uchastkalarini ajratish bo‘yicha kim oshdi savdosi tashkilotchilari kim oshdi savdosini o‘tkazish uchun shartnoma asosida tuman 
(shahar) arxitektura va qurilish bo‘limi (boshqarmasi)ga realizatsiya qilinadigan yer uchastkasida yer massivini joylashtirish bo‘yicha 
qurilishning maqsadi, maydoni, kirish yo‘llari, ko‘kalamlashtirish zonalari va boshqa shaharsozlik talablar ko‘rsatilgan shaharsozlik 
topshirig‘ini tayyorlash yuzasidan buyurtma beradi, bu kim oshdi savdosini o‘tkazishning majburiy talabi hisoblanadi. 
Bosh reja ishlab chiqilganda quyidagi tadbir - choralarni hisobga olish zarur; hududni ishlab chiqarish hududi va xizmat qilish hududiga 
ajratish, jinsi va yoshiga qarab hayvonlar va parrandalarni ajratish, 
transport
, xizmat qilish joyini ichki va tashqi devorlar bilan o‘rash, 
butun hududni yaxlit balandligi 1,8 m devor bilan aylantirib, ferma atrofini ko‘kalamlashtirish, veterinariya-sanitariya kuzatuv punktini 
jihozlash, kirish yo‘llariga dezobarer qurish, oziqa sexlarini joylashtirish, oziqa saqlash omborlarini qurish va boshqalar e’tiborga 
olinadi. 
3. Geologiya hulisalarini olish 
Har qanday ob'ektni muhandislik-geologik tadqiqotlar loyihalash va qurishning dastlabki bosqichi hisoblanadi. Muhandislik-
geologik tadqiqot ishlari ob'ekt turiga (sanoat korxonasi, uy-joy, avtomobil yo'llari va boshqalar) bog'liqdir. Shuning uchun, ob'ektning 
har bir turi uchun tadqiqotlar o'ziga xosligi, o'ziga xos xususiyatlariga ega, ammo barcha tadqiqotlar umumiy standartga ega. 
Muhandislik-geologik tadqiqotlar natijalari hisobot shaklida loyiha tashkilotiga taqdim etiladi. Hisobotlar muhandis loyihachi 
uchun muhandislik-geologik tadqiqotlar natijalarining asosiy ma’lumotlar bo'yicha materiallarni o'zida jamlagan bo‘lishi kerak: 

Ob'ektni qurish uchun yer maydonini umumiy yaroqliligini baholash; 

Zamin va poydevorlarni loyihalash uchun barcha geologik materiallar jamlangan bo‘lishi; 

Ob'ektdan mumkin bo'lgan dinamik ta'sirlarning zaminning sezuvchanligini baholash; 

Geologik muhitning o‘zgarishi va bu o‘zgarish ob'ektning kelajakdagi barqarorligiga ta'siri; 

Yer osti suvlarining to'liq tavsifi; 

Zamin bo'yicha barcha ma'lumotlar, shuningdek, yer ishlarini bajarish qiyinchiligi bo‘yicha xarakteristikasi; 

Kelajakda quriladigan ob'ektning tabiiy muhitga ta'siri haqida ma'lumot. 
Tadqiqot tarkibiga quyidagilar kiradi: 
muhandislik-geologik tadqiqotlar; qidiruv ishlari va geofizika ishlari; dala sharoitidagi tajribalari, grunt va er osti suvlari bo'yicha 
ishlar; laboratoriya tadqiqot ishlari va muhandislik-geologik hisobotni tayyorlash ishlaridan iboratdir. 
Ko'pgina hollarda yer maydoni murakkab, o'ziga xos sharoitlar bilan ajralib turadi. Bu qo'shimcha ishlarni talab qiladi, tarkibi va 
mazmuni yer maydoni sharoitlarining xususiyatlariga bog'liq. Bunday sharoitlarga yer maydonining zilzilaviy hududda joylashganligi, 
botqoq yerlari, texnogen ifloslangan yerlar, ko'chki ehtimoli bor yerlar, shuningdek, doimiy muzlangan yerlar, cho‘kuvchan gruntdan 
tashkil topgan yerlar kiradi. 
Geologik qidiruv ishlari poydevorning joylashishiga qarab — binoning perimetri yoki o'qi bo'ylab namunalar olinadi. 
Namunalar orasidagi taxminiy masofalar, m 
Binoning turi 
Geologik sharoitlar 
oddiy 
o'rtacha 
murakkab 
Bir qavatli 
60 
30 
7-15 
Ko‘p qavatli 
30 
15 
7 
Tadqiqot ishlarida namunalarning chuqurligi geologik sharoitning xususiyatlari va murakkabligiga bog'liq. Qurilish 
maydonchasi yer qatlamining bir jinsli (loy, supes, suglinok va hokazo) yoki kamroq qatlamlaridan iborat bo'lsa, namuna olish 
chuqurligi bir yarim-ikki barobar kenglikga teng, ammo kamida 6-8 m bo‘lishi kerak. Agar murakkab geologik sharoit bo‘lsa ularning 
chuqurligi 20-25 m yoki undan ham ko'proq bo'ladi. 
Qurilish maydonida 
b(suv bilan to'yingan qum, loy va boshqalar) namuna quduqlaridan 2-3 m chuqurlikda olinsa yetarli 
hisoblanadi.
Oriyentirovochnыe glubinы skvajin, m 
Binoning eni, m 
Qavatlar soni