Оав материалларида илмий услубнинг қўлланилиши



Download 1,16 Mb.
bet1/4
Sana02.06.2023
Hajmi1,16 Mb.
#947806
  1   2   3   4
Bog'liq
Jasurbek Usmonov. Taqdimot

Nutqning kommunikativ sifatlari

Jasurbek Usmonov


«Cўз барча фактлар, барча фикрлар либосидир» (М.Горький) . Агар бирор нарсани аниқ ифодалай олмас эканмиз, бунда тилимиздан эмас, балки уқувсиз маҳоратимиздан гина қилишимиз керак»,- эди, (В.М.Ломоносов.)


Нутқнинг аниқ ва равшан бўлиши, аввало сўздан тўғри фойдаланишга боғлиқ. Сўзни ўз ўрнида тўғри ишлата билиш учун унинг лексик маъносини англаш зарур.

  • Сўзнинг лексик маъносини тушунмаслик уни хато кўллашга олиб келади. Масалан: ўн кун деганда ер ҳайдаш ва ариқ чопиш тугалланди. Бу гапда чопиш сўзи хато қўлланган. Одатда, ариқ чопилмайди, қазилади.
  • Секин аста деб, хотиржам юраверсангиз ғалвир сувдан кўтарилганда,
  • бригада аъзолари юзингизга қора куя чаплайди. Бу мисолда чапламоқ
  • феълнинг лексик маъносидан тўғри фойдаланилмаган. Одатда, қоракуя
  • суртилади, лой чапланади.

Омонимлар.

  • Ҳар бир тилнинг луғат составида товуш таркиби ва ёзилиши жиҳатидан бир хил аммо маъноси ҳар хил бўлган сўзлар муайян миқдорда топилади. Бундай сўзлар омонимлар группасина ташкил қилади.
  • Фонетик (товуш) томондан бир хил – шакли ўзаро тенг келиб қолган икки ва ундан ортиқ сўзлар омонимлардир. Омонимлар маъно жиҳатдан ўзаро муносабатда бўлмайди. Бошқа –бошқа тушунчаларни англатади. Масалан: От (уй ҳайвони, исм, буйруқ феъли), кўп маъноли сўзларнинг шакли асли битта бўлиб, маънолари ўзаро бир-бирига жуда алоқадор, бири иккинчисига боғлиқ бўлади. Масалан, Бош сўзи: кўчанинг боши, гапнинг боши, томнинг боши, ернинг боши.

Синонимлар

  • Лексик стилистикада айниқса синонимия ҳодисаси муҳим ўрин тутади. Стилистик бўёқли сўзлар, айниқса, синонимик қаторда ўз ифодасини топади. Маълумки, синонимик қаторнинг узунлиги турличадир: бир томондан стилистик қатор фақат иккта сўздан тузилган бўлса, иккинчи томондан бир неча сўздан ҳам тузилади. масалан: икки қисмли синонимик қатор:
  • одам-инсон, севинмоқ-хурсанд бўлмоқ
  • уйсиз-жойсиз, гапирмоқ-сўзламоқ.

Download 1,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish