O `zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Farmatsevtik kimyo kafedrasi dori vositalarining instrumental tahlil usullari fanidan o`quv-uslubiy majmua

Atropin sulfatni 0,1% li in’eksion eritmasi miqdorini aniqlash.
Tarkibi. Atropin sulfat 1 gr
0,1 m xlorid kislotasi eritmasi 10 ml
in’eksion suv 1 l gacha

Tayyorlangan eritma maxsus filtrlarda filtrlangan normal muhitli shisha ampulalariga 1 ml dan quyiladi va 100⁰ S da haroratda 30 daqiqa davomida sterillanadi.

Miqdoriy tahlili:1 ml eritmani ajratgich varonkasiga solib, 3 ml rN=5,8 bufer eritmasidan va 1 ml 1% natriy pikrati eritmasidan qo‘shib xloroform bilan ekstraksiyalanadi. Xloroformli ajralma suvsiz natriy sulfat saqlagan filtrdan filtrlab o‘tkaziladi va filtr 3 ml xloroform bilan tomchilab yuviladi. Umumlashtirilgan xloroformli ajralmaga 10 ml suv qo‘shiladi. Xloroform issiq havo oqimida porlatiladi. Suvli eritma 50 ml hajmli o‘lchov kolbasiga solinadi va o‘lchov chizig‘igacha suv quyiladi. Bitta probirkaga 3,5 ml pikrin kislotasini standart eritmasidan, boshqasiga esa 5 ml tekshiriluvchi eritmadan solinadi.
Probirkalardagi suyuqliklar hajmi 8 ml gacha suv qo‘shib chayqatiladi va 2 ml 4% li sulfid natriy eritmasi qo‘shib yana chayqatiladi, so‘ngra qaynayotgan suv hammomida 10 daqiqa isitiladi. Sovitilgach eritmalarni optik ko‘rsatkichi 20 mm qalinlikdagi kyuveta yordamida ko‘k svetofiltrda o‘lchab olinadi. Solishtiruvchi eritma tozalangan suv.
Atropin sulfat miqdori formula bo‘yicha aniqlanadi

Bu erda: D₁ - tekshiriluvchi eritma optik ko‘rsatkichi
D₀ - standart eritma (pikrin kislota) optik ko‘rsatkich
1,517 – hisoblash koeffitsenti (atropin sulfatga nisbatan pikrin kislotasi)
1 ml eritmada 0,0009 – 0,0011 g. gacha atropin sulfati bo‘lishi kerak.


Furatsilinni miqdoriy tahlili
0,1 gr (aniq miqdor) furatsilinni 500 ml hajmli o‘lchov kolbasida eritiladi. SHliflangan qopqoqli 30ml hajmli idishga 5ml yuqoridagi eritmadan solib, hajmi 8,5 ml bo‘lguncha suv qo‘shib aralashtiriladi va 1,5 ml 0,1 m natriy ishqori eritmasidan qo‘shiladi. YAxshilab aralashtirilgach hosil bo‘lgan rangning optik ko‘rsatkichini 10 mm qalinlikdagi kyuveta yordamida yashil svetofiltrda fotokolorimetrda o‘lchab olinadi. Solishtiruvchi eritma tayyorlash uchun 8,5 ml suv olib ustiga 1,5 ml ishqor eritmasini qo‘shib yaxshilab aralashtirib, kalibrlash chizmasi yordamida hisoblanadi.
Kalibrlash chizmasini tuzish uchun 0,1000 g furatsilinni 500 ml hajmli o‘lchov kolbasida suv bilan eritiladi (etalon 1 eritma) 5 ta shlifli qopqoqli o‘lchov probirkasiga quydagi tartibda 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 ml aniq o‘lchangan etalon eritmasidan solib, har birining hajmi 8,5 ml bo‘lguncha tozalangan suvdan quyib aralashtiriladi va har biriga 1,5 ml dan 0,1 m natriy ishqori eritmasidan qo‘shib yaxshilab aralashtiriladi va rangli eritmalarni optik ko‘rsatkichini yuqoridagi sharoitda o‘lchab olinib , natijalar asosida kalibrlash chizmasi chiziladi.