O `zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Farmatsevtik kimyo kafedrasi dori vositalarining instrumental tahlil usullari fanidan o`quv-uslubiy majmua

Laboratoriya mashg`ulotlarini o`tkazish uchun zarur asbob-uskunalar:Darslik, ma’ruza matni, o‘quvqo‘llanmalar,xromatografik kolonkalar, kolonka, chizg’ich, purkagich, turli ochuvchi reagentlar, voronka, mikroshprits, probirkalar, reaktivlar, ko‘rgazmalimateriallarlar, skotch, qog‘oz.


30- LABORATORIYA MASHG`ULOTI. ELEKTROFOREZTAXLILUSULIYORDAMIDADORIVOSITASINITAHLILQILISH.


Laboratoriya mashg‘ulotining rejasi


Mashg’ulot maqsadi:Laboratoriya mashg‘ulotida talabalarni Gazxromato –massspektroskopiya usulinidorimoddalartahlilidaqo‘llashnio‘rganish.
Laboratoriya mashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar:
TalabalargaGXMStahlilasoslarinio‘rgatish, GXMSusulidadorivositalarinitahliliniamalgaoshirishuchunzarurshartsharoitlarniyaratish.
Laboratoriya mashg`ulotlarini o`tkazish uchun zarur asbob-uskunalar:Darslik, ma’ruza matni, o‘quvqo‘llanmalar,xromatografik kolonkalar, kolonka, chizg’ich, purkagich, turli ochuvchi reagentlar, voronka, mikroshprits, probirkalar, reaktivlar, ko‘rgazmalimateriallarlar, skotch, qog‘oz.
Elektroforez - doimiyelektrmaydonidamoddalarnizaryadionlarhosilqilishvaxromatografiktahlilkabibir-biridanajralishigaasoslangan(katodlarning - katodga, anodlarning – anodga).
Elektroforezdazarrachalarningsiljishiga (Forezga) elektrmadonkuchlanishi, elektrzaryadquvvati, moddamolekulasio‘lchami, zaryadniharakatlanishtezligi, rNmuhit, harakathamdaelektroforezvaqtio‘zta’siriniko‘rsatadi.
Turlixilionlarbir-biridano‘lchamlari, zaryadkattaligivaboshqaxususiyatlarigako‘rafarqlanib, harxilharakatlanishgaega.
Elektrmaydonidaionlarturlitezlikdaharakatlanganiuchunularningajralishimumkin.
Ionlarzonalariorasidagimasofa ∆S, ularningharakatchanliklarikattaliklarningfarqiga ∆U vaelektrmaydonikuchlanganligining E vaqtiga t bog‘liqligigaproporsional:
∆S=∆U E t
Elektroforezniquyidagichabajariladi. Forezgaelektrmadonkuchlanishi, elektrzaryadquvvati, moddamolekulasio‘lchami, zaryadniharakatlanishtezligi, rNmuhit, harakatvavaqto‘zta’siriniko‘rsatadi.



A

Ris. 4.4
Prinsipialnayasxemaustanovkidlyanizkovoltnogo (A) ivыsokovoltnogo (B) elektroforezanabumage.
1 - krыshka; 2- poloskabumagi; 3 - vodadlyapodderjaniyapostoyannoyvelichinыnasыщennыxparov; 4,5 - kyuvetыsbufernыmrastvorom; 6 - tokoprovodyaщiyfitil; 7 - oxlajdayuщieplastinы; 8 - zapolnennыyvozduxommeshok.

Uzunxromatografikqog‘oztasmasishishataxtasiustigajoylashtiriladi. Tekshiriluvchiaralashmatasmao‘rtasigatomchixolidao‘tkaziladi. Xromatografikqog‘oztasmasisuvyokituzlibufereritmasibilanshimdiriladivaquribqolishdansaqlashuchunikkinchishishataxtasibilanyopiladi. Xromatografiktasmauchisuvliidishgatushiriladi. Idishdagrafitelektrodijoylashtiriladiva 100-400 kuchlanishlidoimiyelektrmanbaigaulanadi. Ma’lumvaqtdanso‘nganionlarnimusbatqutbgatomonsiljishikuzatiladi. Ionlarningturlitezlikdaxarakatlanishitufayliqog‘oztasmasibo‘ylab, qaytataqsimlanishisodirbo‘ladi.

Kolloideritmalarajralmaydi. Xromatografiktasmareagentbilanpurkabranglibirikmalarxosilqilishigaasoslanib, moddasifatianiqlaniladi. Aniqlanuvchimoddafloressensiyalanishxususiyatgaegabo‘lsa, shuxususiyatbo‘yichaaniqlashmumkin.