O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash



Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/80
Sana31.12.2021
Hajmi2,12 Mb.
#209411
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   80
Bog'liq
1 4938311353505939719

Marchelo Malpigi (1628 — 1694)  1661  - yilda arteriya bilan venani 

bir-biriga  qo‘shib  turadigan  kapillarlar  borligini  mikroskop  ostida 

к о ‘rib  isbotladi.  Ammo  M.  Malpigi  qon  arteriya  kapillarlaridan 

dastlab  oraliq  bo ‘shliqqa,  undan  keyin  vena  kapillarlariga  o ‘tadi 

deb  o ‘ylaydi.  Uning bu fikrini  A.M.  Shumlyanskiy  (1748  -   1795) 

buyrakni o ‘rganish jarayonida inkor etib, arteriya va vena kapillarlari 

bevosita bog‘langanligi va qon tomirlar tizimi yopiqligini k o ‘rsatgan.

Fredrik Ryuysh (1 6 3 8 -1 7 3 1 ) gollandiyalik anatom qon tomirlar 

anatomiyasini  o ‘rganishga  katta  hissa  qo‘shgan.  U  qon  tomirlarga 

rangli  moddalar  yuborib  o ‘rgangan  va  murdalaming  balzamlashni 

yangi usulini ishlab chiqqan, o ‘z zamonasining eng yaxshi anatomik 

muzeyini tashkil qilgan. Uning muzeyida anatomik preparatlar bilan 

bir  qatorda  rivojlanish  nuqsonlari  va  anomaliyalar  ham jo y   olgan. 

Rus  podshosi  Petr  I  anatomiyaga  qiziqqan  va  F.Ryuyshdan  1500 

ta  preparatni  sotib  olib,  Peterburgdagi  birinchi  anatomiya  muzeyi 

Kunst-kamerani tashkil qilgan.

P.A.Zagorskiv  (1764  —  1846)  Sankt-Peterburg  tibbiy-xirurgiya 

akademiyasi anatomiya kafedrasiga rahbarlik qilgan.  Uning  1802  - 

yilda rus  tilida yozgan birinchi  anatomiya darsligi  «Vrachlik ilmini 

o‘qiyotganlarga  odam  gavdasining  tuzilishini  o ‘rganish  uchun 

qo‘llanma yoki qisqacha anatomiya» besh marta nashr etilgan.

Ye.O.Muxin  (1766  -   1850)  Moskva  universiteti  professori 

1812-yilda «Anatomiya kursi» darsligini yozgan. U kafedra qoshida 

anatomik muzey tashkil qilgan.

I.V.Buyalskiy (1789-1866) Zagorskiyning shogirdi. U 1844-yilda 

yozgan  «Odam  gavdasining  qisqacha  umumiy  anatomiyasi»  qo ‘l-

12



lanmasida  odam  organizmining  tuzilishi  umumiy  qonuniyatlarini 

keltirib,  organizmning  shaxsiy  xususiyatlari  haqidagi  ta ’limotga 

asos solgan. 0 ‘zining «Anatomo-xirurgik chizmalar» asarida anato­

miyani xirurgiya bilan bog‘lagan.



N.I.Pirogov  ( 1 8 1 0 -   1881)  topografik  anatomiya  va  harbiy  da- 

la  xirurgiyasining  asoschisi.  U  odam  a ’zolarining  joylashishini

о ‘rganish uchun murdani muzlatib qotirib qavatma-qavat arralab kesib 

o ‘rganish usulini taklif etgan. Uning «Qon tomirlar va fassiyalaming 

xirurgik  anatomiyasi»  (1837),  «Amaliy  anatomiyaning  to‘la kursi» 

(1844) va «Muzlatilgan murdalami arralab kesilganidagi topografik 

anatomiya  atlasi»  (1859)  asarlari  uni  dunyoga  tanitdi.  Anatomiya 

sohasida  N.I.  Pirogov  ko ‘p  yangiliklar  ochgan,  bo ‘yindagi  uch- 

burchak va son kanalining chuqur halqasida joylashgan limfa tuguni 

uning nomi bilan ataladi.



V.A.Bets  (1834  -   1894)  Kiyev  universitetining  professori,  ana­

tom.  U  buyrak  usti  bezining  m ag‘iz  qismini  hamda  bosh  miya 

po‘stlog‘ini mikroskopik o ‘rganib, uning V qavatidagi katta piramida 

hujayralarini topgan.  Shuning uchun bu hujayralar uning nomi bilan 

atalgan.  «Odam miyasi pushtalarining turkumlari»  (1870)  asarida u 

miya po ‘stlog‘ining turli qismlarida hujayra tarkibi har xil ekanligini 

aniqlagan.

D.J.Zernov  (1843  -   1917)  Moskva universiteti  professori,  ana­

tom.  Miyaning  pushtalari  va  egatlarini  o ‘rganib,  qulay  tasnifini 

yaratdi. U dunyodagi turli millat vakillarining bosh miyasi tuzilishida 

farq  yo‘qligini  isbot  etib  berdi  va  shu  xususda  hukm  surib  kelgan 

idealistik ta ’limotni rad etdi.  Uning  «Odam tasviriy  anatomyasidan 

qo‘llanma» asari  14 marta nashr etilgan.



V.P. Vorobyov (1876 -  1937) Xarkov tibbiyot instituti professori. 

Periferik nerv tizimini makro-mikroskopik o ‘rganishga asos solgan. 

5 jildlik «Anatomiya atlasi»ni tuzgan.


Download 2,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   80




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish