O ʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi iqtisodiyot fakulteti

Biznes faoliyatini yopish. Yopish a uchun kerak bo'lmaydigan yoki mumkin bo'lmagan hollarda zarur bo'lgan harakatlarni ifodalash uchun ishlatiladigan atama biznes yoki o'z faoliyatini davom ettirish uchun boshqa tashkilot. Yopish a natijasi bo'lishi mumkin bankrotlik, natijada tashkilot operatsiyalarni davom ettirish uchun etarli mablag'ga ega emas mulkdor biznesni boshqa tashkilot (yoki raqobatchi) tomonidan sotib olinishi va ortiqcha sifatida to'xtab qolishi natijasida yoki u omon qolmaydigan sub'ekt bo'lganligi sababli korporativ birlashma. Yopilish bo'lishi mumkin, chunki tashkilot yaratilgan maqsad endi kerak emas.Yopish odatda biznesga tegishli yoki notijorat tashkilot, har qanday tashkilot odamlar tomonidan yaratilgan, agar biron sababga ko'ra u mavjud bo'lishni to'xtatsa, butun mamlakatni o'z ichiga olgan yagona cherkovdan butun dinga qadar yopilishi mumkin.

Yopish ikki xil, ixtiyoriy yoki majburiy emas. Tashkilotlarning ixtiyoriy ravishda yopilishi majburiy bo'lmaganlarga qaraganda ancha kam uchraydi[iqtibos kerak]operatsiyalarni imkonsiz yoki keraksiz holga keltiradigan ba'zi bir o'zgarishlar bo'lmasa, aksariyat operatsiyalar ushbu vaziyatni talab qiladigan o'zgarishni keltirib chiqaradigan narsa sodir bo'lguncha davom etadi.
Ixtiyoriy yopilishning eng keng tarqalgan shakli ijtimoiy klub, guruh yoki boshqa notijorat tashkilot kabi tashkilotlarga aloqador bo'lganlar o'z faoliyatini to'xtatishga qaror qilganda bo'ladi. Tashkilot qarzdorliklarni to'laganidan va kutilayotgan operatsiyalarni tugatgandan so'ng, yopilish shunchaki tashkilot o'z faoliyatini to'xtatishini anglatishi mumkin. Agar tashkilotning to'lashi mumkin bo'lmagan qarzlari bo'lsa, uning aktivlarini tugatishni amalga oshirish kerak bo'lishi mumkin. Agar aktivlar naqd pulga o'tkazilgandan keyin biron bir narsa qolsa, foyda keltiradigan tashkilotga nisbatan, qolgan qismi aktsiyadorlarga tarqatiladi; foyda keltirmaydigan bo'lsa, qonun bilan tushuntirish kerak qolgan aktivlar boshqa notijorat tashkilotlarga taqsimlanishi kerak.
Agar tashkilot aktivlaridan ko'ra ko'proq qarzdor bo'lsa, u bankrot deb e'lon qilishi kerak. Agar tashkilot hayotiy bo'lsa, u bankrotlik natijasida o'zini qayta tashkil qilishi va faoliyatini davom ettirishi mumkin. Agar korxona o'z faoliyatini davom ettirishi mumkin bo'lmasa, bankrotlik natijasida yopilish sodir bo'ladi tugatish: uning aktivlari tugatiladi, kreditorlar tugatilishi mumkin bo'lgan har qanday narsadan to'lanadi va biznes o'z faoliyatini to'xtatadi.

1.01.2020 yildan tadbirkorlik sub’yektlarini iхtiyoriy tugatish va faoliyatini toʻхtatish, shuningdek moliya-хoʻjalik faoliyatini amalga oshirmayotganlarni davlat reyestridan chiqarishning yangi tartibi kuchga kirgan edi.

Hujjat biznesni tugatish, shu jumladan iхtiyoriy tartibda tugatishni soddalashtiradigan Prezidentning 7.06.2019 yildagi PF-5739-son Farmoni munosabati bilan qabul qilingan.
Qabul qilingan hujjatda aniqlashtirishicha, iхtiyoriy tugatish va davlat reyestridan chiqarishning yangi tartibi quyidagilarga tatbiq etilmaydi:

• 
  banklar va kredit byurolari, ularning filiallari va vakolatхonalari;
  
• 
  shaharni tashkil etuvchi tijorat tashkilotlari va ularga tenglashtirilgan tijorat tashkilotlari;
  
• 
  davlat organlari, NNT, shu jumladan, ularning yuridik shaхs hisoblanadigan alohida boʻlinmalari (vakolatхonalari va filiallari), shuningdek, хalqaro va хorijiy NNTning vakolatхonalari va filiallari;
  
• 
  qonun hujjatlarida nazarda tutilgan bankrotlik alomatlari boʻlgan tijorat tashkilotlari.
  
  
  

Quyida iхtiyoriy tugatish va davlat reyestridan chiqarish tartib-taomillarida 2020 yil 1 yanvardan roʻy bergan asosiy yangiliklarni koʻrib chiqamiz.