O ’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi kimyo yo’nalishi 2- kurs 20. 64-guruh talabasi saloxiddinova ma’muraxon

Avtomatlashtirish imkoni.
4.Usul elektrokimyoviy jarayon natijasida elektrodda ajralgan modda massasi elektroliz uchun sarflangan elektr miqdoriga to’g’ri proporsionaldir. Faradey qonuniga ko’ra:
m = MJt / nF
M – modda mol massasi, n – elektr soni, F- Faradey soni (kl / mol), t – elektroliz vaqti (sekund), J – elektr toki (amper)
Q onun tok miqdori 100% tahlil qilinuvchi moddaning o’zgarishi uchun sarflanganda o’z kuchiga ega.
Ish tartibi:
Elektrolit uchun kerakli potensial tanlanadi;
Tok o’ta boshlagan vaqt belgilanadi; Elektrokimyoviy o’zgarish tugagan vaqt aniqlanadi.
Afzalligi:
Uchuvchan moddalar aniqlanishi mumkin;
Aniqligi yuqori (10^-5mol/l); Selektiv
Kamchiligi: vaqt va mexnat talab etadi.


IV BOB. OLINGAN NATIJALAR VA ULARNING TAHLILI
Elektrokimyo-fizik kimyoning bir bulimii bulib, elektrolitlarda tokning utish jarayonlarini xarakatchan ionlarni tutuvchi kattik va suyuk jismlarning xajmiy xamda satx xossalarini urganadi. Elektr yurituvchi kuch (EYUK) kimyoviy tok manbalarida moddalarning uzaro kimyoviy reaksiyaga kirishishi tufayli paydo bo`ladi. Tokning birinchi kimyoviy manbalari-volt ustuni bir kator kimyoviy elementlar: ogir metallar Au,Ag, Hg, Zn, Cd va ishkoriy metallar K,Sa,Na va boshkalarni ochishda xamda ularni erkin xolda olishga yordam berdi.Elektrokimyoviy jarayonlar bir necha boskichdan iborat: diffuziya, elektr maydoni ta`sirida zaryadlangan zarrachalarning migratsiyasi(siljishi),modda zaryadi va massaning(ionlar xolida) kuchishi.Shuningdek gaz pufakchalari ajralib chikishi,erkin atomlar «begona» krisstal panjaraga kirib kolishi,elektrod yuzasi vodorodga tuyinishi,elektrolitda boshlangich kristallanish nuktalari paydo bulishi mumkin.Elektrokimyo tufayli analitik kimyoda moddalarni tekshirishda keng kullaniladigan usullardan biri polyarografiya usulidir.Tekshirilayotgan moddaning sifat va mikdoriy tarkibini tokning simob tomchisi elektrodi potensialiga boglik xolda aniklanadi.Xozirgi takomillashtirilgan polyarografiyaning turli xil kurinishlari ma`lum bulib, bular inversionvoltamperometriya, voltamperometriya, ossillograf polyarografiya turlaridir.Bular moddaning 1ml eritmasidagi 10 -10gramm kushilmani aniklash imkoniyatini beradi.
Kimyoviy tok manbai. Kimyoviy reagentlarning oksidlanish kaytarilish reaksiyalari energiyasi xisobiga elektr tokini xosil kiladigan kurilma ximiyaviy tok manbai deyiladi.Ma`lumki,metallarda elektr zaryadini tashuvchi erkin elektronlar mavjud.Elektrolitlar eritmasida bu vazifani ionlar bajaradi.Metall elektrodlarini elektrolitlarga tushirilganda ular urtasida elektrod potensiallari vujudga keladi.Xar bir metall uzining elektrod potensialiga ega.Metall bilan shu metall tuzi eritmasi orasida xosil buladigan potensiallar ayirmasi metallning elektrod potensiali deb ataladi va shu metallning elektronlar berish kobiliyatining yoki,boshkacha kilib aytganda eritmalardagi reaksiyalarda bu metall kimyoviy aktivligining ulchovi bula oladi.Shuning uchun,barcha metallarning aktivligini mikdor jixatidan xarakterlashimiz mumkin.Lekin bu mikdorlarni tugridan tugri ulchash nixoyatda kiyin bulib, anik natijalar bermaydi.Bu xol, masalan eritmaga metall utkazgich tushirmay turib,shu eritmaga voltmetr ulash mumkin emasligining uzidayok ravshan tushunilib turadi.Ammo eritmaga metall utkazgich tushirilganda potensiallar ayirmasi utkazgich bilan eritma orasida xosil buladi,bunda, voltmetr kursatadigan kuchlanish potensiallarning ikki xil ayirmasini: bizni kiziktirgan metall bilan shu metall tuzi eritmasi orasidagi potensiallar ayirmasini va metall o’tkazgich bilan xudi shu eritma orasidagi potensiallar ayirmasini kursatadi.
INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/02_analiticheskaya_khimiya_chast_I/images/6_2.files/Image13601.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://kurs.ido.tpu.ru/courses/Analyt_chem_2/tema8/1.gif" \* MERGEFORMATINET