O zbekiston badiiy akademiyasi kamoliddin behzod nomidagi milliy rassomchilik va dizayn instituti

Italiya muzeylari
1. Florensiya. San-Marko muzeyi.
2. Milan.
3. Neapol.
4. Venetsiya.
5. Florensiya. Uffitsi galereyasi.
6. Turindagi Yegipet muzeyi.
7. Aksel Munte uy-muzeyi.
8. Rivolidagi Zamonaviy san’at muzeyi.
9. Spada galereyasi Rim muzeyi.
10. Fenis qasridagi mebellar muzeyi.
11. Sfors qasri muzeyi.
Muzey tushunchasi ilk bor XV asrda kirib kelgan. Muzey atamasi 
birinchi bor Medichilar kolleksiyasiga nisbatan qoilanilgan. Flozirgi 
kunda muzey so‘zining bir qator tushunchalari mavjud bo‘lib, bu ter- 
minga olimlar turlicha yondoshadi. XX-XXI asr insoniyatga yangi 
tipdagi muzeylami nafaqat ekspozitsiyasi balki, o ‘ziga xos atrof- 
muhit, turli madaniy jarayonlam ing lavhalarini, inson faoliyatining 
turlarini ko‘rsatish mumkin. Masalan, ochiq osmon ostidagi muzey- 
laming asosini an’anaviy kolleksiya emas, balki o ‘zining atrof- 
muhitida taqdim etiladigan xalq turmushini aks ettimvchi m e’moriy 
yodgorliklar tashkil etadi. Muzeylaming tashkil etilishidan maqsad, 
madaniy-tarixiy yodgorliklami targ‘ib qilish va ulami o ‘rganish ish- 
larini olib boradi.
Italiya Respublikasi - Yevropaning janubidagi, 0 ‘rta yer dengizi 
markazida joylashgan davlat hisoblanadi. Shim oli-g'arbda - Fransi- 
ya, shimolda - Shveytsariya va Avstriya, shimoli-sharqda - Slovani- 
ya m amlakatlari bilan chegaradosh. M amlakat Apennin yarim oroli,

---

Padan tekisligi, Janubiy Alp to g ‘larini, Sitsiliya, Sardiniya va bir 
qator mayda orollami egallab turadi. G ‘arbda Liguriy va Tirrens 
dengizlari, sharqda -A driatika dengizi, janubda esa - Ionik va 0 ‘rta 
Yer dengizi suvlari yuvib turadi. M amlakatda, harakatdagi Vezuviy 
va Etna vulqonlari mavjud b o ‘lib, yer qim irlashlar ko‘p b o ‘lib tura­
di. Iqlimi - m o‘tadil 0 ‘rta Yer dengizli. Asosiy daryolari: Po, Am o 
va Tibr, k o ‘llari esa: - Garda, Lago Italiya 16 hudud (viloyat) va 5 
avtonom tumanlarga bo‘lingan. Avtonom viloyatlarda o ‘zining par- 
lamentlari - o ‘z-o‘zini boshqarish huquqiga ega b o ‘lgan mahalliy 
viloyat kengashlari va hukumatlari - djuntalari mavjud.
Aholisi va dini. Aholining - 94% italiyaliklar. Shuningdek, Italiya- 
da Yevropaning boshqa mamlakatlaridan chiqqan ko‘pchilik xalqlam- 
ing 99% i istiqomat qiladi. Davlat tili - italiyan tili. Dini: katoliklar.
Ibtidoiy jam oa tuzumi davrida, hozirgi Italiya hududlariga - itali­
yaliklar qabilasi ko‘chib keladi. B a’zi vaqtdan so‘ng illiriyliklar, 
so‘ng taxminan 900— 800-yillarda - etrus qabilalari va nihoyat, VIII 
asrdan boshlab - asosan Appenin yarim orolining janubiy qismi va 
Sitsiliyaga kelib joylashgan - yunonlar paydo bo‘lishgan. Italiyaning 
haqiqiy tarixi - Rim va rim liklarning qudrati kuchayib ketishidan 
boshlanadi. 395-yili Rim im periyasi g ‘arbiy va sharqiy (Vizan- 
tiya) qism larga ajralib ketadi. 1922-yil Benito M ussolini fashistik 
davlatni barpo etadi. 1946-yilning iyun oyida Italiya qiroli taxtdan 
voz kechib, mamlakatni tark etadi. 1947-yili Italiya - Respublika 
deb e ’lon qilinadi. Tinchlik bitim iga ko‘ra, m amlakat o ‘z hududi 
va Bolqondagi barcha mustamlakalardan mahrum b o ‘ladi. Triest 
shahri BM Tning erkin zonasi uchun ajratib beriladi. 1949-yili Itali­
ya NATOga a ’zo bo‘ldi. 1964-yili - Triest shahri Italiya Respublikasi 
bilan birlashib ketadi. 1983— 1986-yillar Italiya hukumatining “qotil 
jam oalar” va mafiyaga qarshi jadal suratdagi harakatlari boshlangan 
davr. Italiya - BMT, uning maxsus tashkilotlari, NATO, Yevropa 
Ittifoqi, OBSE, Iqtisodiy ham korlik va taraqqiyot tashkiloti a ’zosi 
hisoblanadi.

---

M a’lumki, Italiyada muzeylar soni juda ko‘p va ularning ham- 
masi haqida m a’lumot berish juda ko‘p vaqt talab qiladi. Lekin ayrim 
muzeylar borki, ularni ziyorat qilish va bilish shart.