O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol

390

---

3.  INSON  HAYOTINING  MAZMUNI  VA  MA’NOSI

Inson  deb  nomlanuvchi  biosotsial  uyushma  tirik  mavjudot 

sifatida  o‘z  hayoti  cheklanganligini  tushunib  olishi  bilan  olam- 

dagi  boshqa  tirik  mavjudotlardan  tubdan  farq  qiladi.  Boshqacha 

aytganimizda,  olamdagi  tirik  mavjudotlar  ichida  inson  o‘z  um- 

rining  chegarasi,  muddati  borligini  tushunib  yetadi.

Inson  bugunmi,  ertami  o'zining  o'lishini,  boshqacha  aytga­

nimizda,  o‘lim  muqarrariigini  tushunib  yetgani  uchun  ham 

uning  oldini  olish,  o‘z  hayotini  mazmunliroq  qilishga  intiladi. 

Hamisha  yangi-yangi  orzu-istaklar  ummonida  yashaydi  va  o‘z 

navbatida,  o‘zining  barcha  orzu-umidlarining  to‘la  ushalmasligini 

tushunib  yetadi.  Insonning  xuddi  shu  orzu-umidlari,  intilishlari

—  yaxshilik,  to ‘g‘rilik,  adolatlilik,  insof  kabi  tushunchalarda  o‘z 

ifodasini  topadi.  Kimki  maqsadsiz,  orzusiz,  umidsiz  yashasa, 

unda  axloq  ham,  odob  ham  bo‘lmaydi.  Axloqsiz,  odobsiz, 

umidsiz  insonning  esa  hamisha  tuhmat-bo'htonga  mayli  ko‘p, 

adolatsizlik,  hatto  yovuzlikka  intilishi  katta  bo‘ladi.

Xo‘sh,  olamdagi  tirik  majudotlar  ichida  o‘z  umrining  qisqa- 

ligini  tushunib  yetgan