O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Ясперс  К.  Куда  движется  ФРГ?  М .,  1969



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet361/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   357   358   359   360   361   362   363   364   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Ясперс  К.  Куда  движется  ФРГ?  М .,  1969.

367


inson  turmush  tarzining  barcha  tomonlari  o ‘ta  ratsionalizatsiya- 

lashib  borayotganligi  bilan  o‘tmishdan  mutlaqo  farq  qiladi.  Xuddi 

shu  holat,  shaxsning  jamiyatdan  begonalashib  borishiga  sabab 

bo'lmoqda.  XX  asr  ekzistensialistlari  ta ’kidlaganlaridek,  hozirgi 

zamon  texnikasining  yutuqlari,  iqtisodiy  imkoniyatlari,  ommaviy 

kommunikatsiya  vositalari,  ommaviy  madaniyat  o‘choqlari  be- 

gonalashuv  jarayonining  ta’sir  doirasini  kengaytirmoqda.  Ayniq- 

sa,  kishilaming  texnikadan  begonalashuvi  ortib  borayotir.  Ular 

texnikani  ilohiylashtirishga  qarshi  chiqib,  ilmiy-texnika  progressi- 

ning  jadallashuvi  insonni  «mashinalar  funksiyalarini»  bajaruvchi 

mexanizmga  aylantirib  qo‘yayotganligini  ta ’kidlamoqdalar.  Ana 

shunday  sharoitda  insonni  begonalashuvdan  xalos  qiladigan  qudrat

—  uning  individual  erkinligini  mustahkamlash,  axloqiy  kamo- 

lotini  takomillashtirish  zarur  ekanligini  qayta-qayta  takrorlamoq- 

dalar1.

Begonalashuv  jarayonini  to ‘laroq  tasawur  etmoq  uchun  ekzis- 

tensial  falsafa  tadqiqotchilarining  fikriga  ko'ra  «begonalashuv»  va 

«o‘z  o'zidan  begonalashuv»  tushunchalarini  farqiga  bormoq  darkor. 

Amerikalik  faylasuf  Richard  Shaxt  «Begonalashuv»  (1972-y.)  ki- 

tobida  ta ’kidlaganidek,  «begonalashuv»  tushunchasini  shaxsning 

manfaati  jamiyat  manfaatiga  mos  tushmay  qolganda  ishlatmoq 

darkor.  Uning  fikriga  ko‘ra  «begonalashuv»  tushunchasi  individ- 

ning  boshqalardan  ajrala  boshlaganligini  ifodalaydi.  Begonalashuv 

individning  individualligining  ifodasi  emas.  Richard  Shaxtning 

fikriga  asosan,  «o‘z  o'zidan  begonalashuv»  esa  individning  madani- 

yatdan,  xulq-atvor  normalaridan,  siyosiy  tuzumdan,  mehnat- 

dan,  jamiyatdan  uzoqlashishini  ifodalaydi.  Muallifning  tushun- 

tirishicha,  «begonalashuv  fenomeni»  haqida  gapirganda  umumiylik 

nuqtayi  nazaridan  gapirish  o‘rinli  bo‘ladi.

Amerikalik  ekzistensialist  faylasuf  Uolter  Kaufmanning  fikri­

ga  muvofiq  «begonalashuv»ni,  «kasallik»  yoki  «himmat»  deb 

emas,  balki  inson  mavjudligining  eng  umumiy  tavsifi,  deb 

tushunmoq  darkor.  Chunki  begonalashuv  nafaqat  burjuaziya  huk- 

mronlik  qilayotgan  jamiyatda,  balki  har  qanday  jamiyat  uchun 

ham  taalluqli  bo'lgan  holatdir.  Uning  tushuntirishicha,  bego­

nalashuv  o‘sish,  rivojlanish  jarayonining  ajralmas  qismidir.  In­

son  mustaqil  shaxs  darajasiga  ko‘tarilmog‘i  uchun,  eng  awalo,


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   357   358   359   360   361   362   363   364   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish